Akkerbouwgewassen; voorlopige en definitieve oogstraming 2010-2022

Gewijzigd op: 3 mei 2023

Akkerbouwgewassen; voorlopige en definitieve oogstraming 2010-2022

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie

1. TOELICHTING

Deze tabel bevat cijfers over de beteelde en de geoogste oppervlakte, de opbrengst per hectare en de totale opbrengst in een oogstjaar, per akkerbouwgewas. Zowel de resultaten van de voorlopige oogstraming als de resultaten van de definitieve oogstraming worden in deze tabel weergegeven, evenals het percentage verschil.

Om tot het cijfer voor de opbrengst te komen wordt eerst een voorlopige oogstraming gemaakt. Dat gebeurt in de maanden augustus tot en met oktober.
Na deze raming worden de cijfers van de definitieve oogstraming in de maanden december tot en met maart van het jaar na het oogstjaar gemaakt.
Deze cijfers zijn nog voorlopig tot eind september in het jaar na het oogstjaar.

Gegevens beschikbaar van 2010 tot en met 2022.

Status van de cijfers
De gegevens zijn definitief

Wijziging per 3 oktober 2023:
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing. Deze tabel wordt opgevolgd door Akkerbouwgewassen; voorlopige en definitieve oogstraming. Zie paragraaf 3.

2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:

Voorlopige oogstraming:
De voorlopige oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling en schattingen van de opbrengst per hectare afkomstig van een inventarisatie van Delphy.

Definitieve oogstraming:
De bruto opbrengst van de definitieve oogstraming is gebaseerd op een steekproefenquête onder bedrijven met akkerbouwgewassen. Deze bedrijven geven niet de beteelde oppervlakte op, maar de oppervlakte die al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Door omstandigheden kan de oppervlakte grond waarvan geoogst is kleiner zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte. Ook wordt gevraagd naar de niet-geoogste oppervlakte en de opbrengst per hectare. De beteelde oppervlakte bij de definitieve oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling.

Beteelde oppervlakte:
Aantal hectares landbouwgrond waarop het gewas verbouwd wordt.

Geoogste oppervlakte:
Bij de voorlopige raming is dit in principe gelijk aan de beteelde oppervlakte. Bij de definitieve oogstraming is dit de oppervlakte waarvan al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Dat is dus de oppervlakte waarop daadwerkelijk productie heeft plaatsgevonden. Dit kan door omstandigheden (bijvoorbeeld wateroverlast) minder zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte.

Bruto opbrengst:
Tot de bruto opbrengst (bruto productie) behoort alles wat geoogst is of (vermoedelijk) geoogst gaat worden. Tot de bruto opbrengst behoort ook dat deel van de productie dat om bijzondere redenen niet geschikt is voor zijn oorspronkelijke bestemming. Dit geldt echter alleen als het nog wel voor andere normale bedrijfsdoeleinden kan worden aangewend (bijv. aardappelen, die alleen nog voor veevoeder te gebruiken zijn).

Verklaring van symbolen:

niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
* : voorlopige cijfers
** : nader voorlopige cijfers

De opbrengsten per hectare zijn afgerond op 100 kilogram, de totale opbrengsten op 1 000 kilogram.

3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:

Voor maïs is t/m 2007 een aparte tabel beschikbaar: Oogstraming maïs, 1993 - 2007.
Voor meer informatie over beteelde oppervlaktes zoals waargenomen in de landbouwtelling, zie de tabel:Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar regio .
Deze tabel wordt opgevolgd door Akkerbouwgewassen; voorlopige en definitieve oogstraming.

4. BRONNEN EN METHODEN

De voorlopige ramingen zijn gebaseerd op gegevens uit de Landbouwtelling, aangevuld met expertschattingen van de opbrengst. De definitieve oogstraming van december is gebaseerd op steekproefonderzoek onder bedrijven met akkerbouwgewassen. De misoogsten zijn vanaf 2016 op een andere wijze berekend dan in voorgaande jaren.
De onderzoeksmethode van deze tabel is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Oogstraming akkerbouw.

5. MEER INFORMATIE

Infoservice

Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen
Verveelvoudiging is toegestaan, mits CBS als bron wordt vermeld.

Onderwerpen

Beteelde oppervlakte

Aantal hectares landbouwgrond waarop het gewas verbouwd wordt.

Voorlopige oogstraming

De voorlopige oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling en schattingen van de opbrengst per hectare afkomstig van een inventarisatie van Delphy.

Geoogste oppervlakte

Bij de voorlopige raming is dit in principe gelijk aan de beteelde oppervlakte. Bij de definitieve oogstraming is dit de oppervlakte waarvan al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Dat is dus de oppervlakte waarop daadwerkelijk productie heeft plaatsgevonden. Dit kan door omstandigheden (bijvoorbeeld wateroverlast) minder zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte.

Definitieve oogstraming

De bruto opbrengst van de definitieve oogstraming is gebaseerd op een steekproefenquête onder bedrijven met akkerbouwgewassen. Deze bedrijven geven anders dan in de voorlopige raming, niet de beteelde oppervlakte op, maar de oppervlakte die al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Door omstandigheden kan de oppervlakte grond waarvan geoogst is kleiner zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte. Ook wordt gevraagd naar de niet-geoogste oppervlakte. De beteelde oppervlakte bij de definitieve oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling.

Verschil geoogst t.o.v. beteeld

Procentuele aanpassing van de daadwerkelijk geoogste oppervlakte van een gewas ten opzichte van de definitieve teeltoppervlakte van de Landbouwtelling.

Bruto opbrengst per ha

Bij de bepaling van de opbrengst per hectare (de gemiddelde opbrengst) wordt alleen gerekend met de hectares die daadwerkelijk geoogst zijn of nog geoogst zullen worden. Hectares die beteeld waren maar waarvan de opbrengst verloren is gegaan (bijvoorbeeld door wateroverlast) tellen dus niet mee.
De opbrengsten van korrelmaïs en corn cob mix zijn berekend in de situatie waarin deze geoogste gewassen 35 procent vocht zouden bevatten. Bij snijmaïs is dit gewicht berekend bij een vochtgehalte van 65 procent. De opbrengst van graan (tarwe, gerst, haver, rogge en triticale) wordt in de voorlopige raming bepaald als het bruto gewicht van de geoogste korrels. In de definitieve raming is dit het gewicht in de situatie waarin elke korrel 16 procent vocht zou bevatten.
Toelichting:
Graan met 16 procent vocht (of minder) is zodanig droog dat het zonder problemen bewaard kan worden. Meer vocht zou betekenen dat het graan eerst gedroogd moet worden voordat het opgeslagen kan worden. Dat drogen kost geld en de bedrijven zullen dus bij voorkeur oogsten bij 16 procent vochtgehalte. Maar dat lukt niet altijd; in werkelijkheid kan het graan meer vocht bevatten. Om toch tot een goede schatting te komen van de daadwerkelijke 'droge' opbrengst worden alle individuele opgaven van de opbrengsten per hectare (waarvan ook het werkelijke vochtgehalte bekend is) omgerekend naar de situatie met 16 procent vocht in de korrels.

Voorlopige oogstraming

De voorlopige oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling en schattingen van de opbrengst per hectare afkomstig van een inventarisatie van Delphy.

Definitieve oogstraming

De bruto opbrengst van de definitieve oogstraming is gebaseerd op een steekproefenquête onder bedrijven met akkerbouwgewassen. Deze bedrijven geven anders dan in de voorlopige raming, niet de beteelde oppervlakte op, maar de oppervlakte die al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Door omstandigheden kan de oppervlakte grond waarvan geoogst is kleiner zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte. Ook wordt gevraagd naar de niet-geoogste oppervlakte. De beteelde oppervlakte bij de definitieve oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling.

Verschil

Procentuele aanpassing van de definitieve bruto opbrengst per hectare ten opzichte van de voorlopige bruto opbrengst per hectare.

Totale bruto opbrengst

Tot de totale opbrengst (totale bruto productie) behoort alles wat geoogst is of (vermoedelijk) geoogst gaat worden. Tot de totale opbrengst behoort ook dat deel van de productie dat om bijzondere redenen niet geschikt is voor zijn oorspronkelijke bestemming. Dit geldt echter alleen als het nog wel voor andere normale bedrijfsdoeleinden kan worden aangewend (bijv. aardappelen, die alleen nog voor veevoeder te gebruiken zijn). Hierdoor is de totale bruto opbrengst niet gelijk aan de handelsproductie.
De opbrengsten van korrelmaïs en corn cob mix zijn berekend in de situatie waarin deze geoogste gewassen 35 procent vocht zouden bevatten. Bij snijmaïs is dit gewicht berekend bij een vochtgehalte van 65 procent.De opbrengst van graan (tarwe, gerst, haver, rogge en triticale) wordt in de voorlopige raming bepaald als het bruto gewicht van de geoogste korrels. In de definitieve raming is dit het gewicht in de situatie waarin elke korrel 16 procent vocht zou bevatten.
Toelichting:
Graan met 16 procent vocht (of minder) is zodanig droog dat het zonder problemen bewaard kan worden. Meer vocht zou betekenen dat het graan eerst gedroogd moet worden voordat het opgeslagen kan worden. Dat drogen kost geld en de bedrijven zullen dus bij voorkeur oogsten bij 16 procent vochtgehalte. Maar dat lukt niet altijd; in werkelijkheid kan het graanmeer vocht bevatten. Om toch tot een goede schatting te komen van de daadwerkelijke 'droge' opbrengst worden alle individuele opgaven van de opbrengsten per hectare (waarvan ook het werkelijke vochtgehalte bekend is) omgerekend naar de situatie met 16 procent vocht in de korrels.

Voorlopige oogstraming

De voorlopige oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling en schattingen van de opbrengst per hectare afkomstig van een inventarisatie van Delphy.

Definitieve oogstraming

De bruto opbrengst van de definitieve oogstraming is gebaseerd op een steekproefenquête onder bedrijven met akkerbouwgewassen. Deze bedrijven geven anders dan in de voorlopige raming, niet de beteelde oppervlakte op, maar de oppervlakte die al geoogst is of naar verwachting nog geoogst zal worden. Door omstandigheden kan de oppervlakte grond waarvan geoogst is kleiner zijn dan de oorspronkelijk beteelde oppervlakte. Ook wordt gevraagd naar de niet-geoogste oppervlakte. De beteelde oppervlakte bij de definitieve oogstraming is gebaseerd op gegevens over de oppervlaktes beteelde grond (in hectares) zoals waargenomen in de Landbouwtelling.

Verschil

Procentuele aanpassing van de definitieve bruto totale opbrengst ten opzichte van de voorlopige bruto totale opbrengst. Dit verschil toont dus de combinatie van het verschil in de voorlopige en definitieve bruto hectare opbrengst en het verschil tussen de geoogste oppervlakte en de voorlopige teeltoppervlakte.

Gewassen

Tarwe (totaal)

Zomertarwe en wintertarwe.
Gras van het geslacht Triticum.
_
1000 kg tarwe heeft een volume van 1333 liter.

Tarwe, winter

Tarwesoort die in het najaar gezaaid wordt en 's winters op het veld staat. Exclusief wintertarwe voor Gehele Plant Silage (GPS). GPS is de benaming voor graangewassen (in dit geval wintertarwe) die deegrijp (= met halfrijpe korrel) in zijn geheel worden geoogst om in te kuilen(= luchtdicht afdekken om voedingsstoffen te behouden) als veevoer.

Tarwe, zomer

Gerst, winter

Gerstsoort die in het najaar gezaaid wordt en 's winters op het veld staat.

Gerst, zomer

Zomergerst is veelal bestemd voor bierbrouwerijen. Exclusief zomergerst voor Gehele Plant Silage (GPS). GPS is de benaming voor graangewassen (in dit geval zomergerst) die deegrijp (= met halfrijpe korrel) in zijn geheel worden geoogst om in te kuilen (= luchtdicht afdekken om voedingsstoffen te behouden) als veevoer.

Rogge

Graan met vezelige wortel, lang stro en langgerekte korrel.Rogge is een wintergraan (graangewas dat in het najaar gezaaid wordt en 's winters op het veld staat).
_
1000 kg rogge heeft een volume van 1429 liter.

Haver

Gras van het geslacht Avena.
_
1000 kg haver heeft een volume van 2000 liter.

Triticale

Triticale - een kruising van tarwe en rogge - is een wintergraan (graangewas dat in het najaar gezaaid wordt en 's winters op het veld staat). Exclusief triticale voor Gehele Plant Silage (GPS). GPS is de benaming voor graangewassen (in dit geval triticale) die deegrijp (= met halfrijpe borrel) in zijn geheel worden geoogst om in te kuilen (= luchtdicht afdekken om voedingsstoffen te behouden) als veevoer.

Maïs, korrelmaïs

Korrelmaïs is een maïsras dat wordt geteeld voor de droge korrel.In Nederland worden de maïskorrels vooral gebruikt als kippenvoer.
_
1000 kg korrelmais heeft een volume van 1429 liter.

Maïs, snijmaïs

Snijmaïs is een maïsras dat vooral geteeld wordt voor veevoer. Bij de oogst worden de stengels en onrijpe kolven van de plant fijngesneden en op een grote hoop bewaard (ingekuild). Melkkoeien en vleesstieren eten het als ruwvoer.

Maïs, corn cob mix

Corn Cob Mix is een maïsras waarvan de korrelopbrengst de belangrijkste eigenschap is. Bij de oogst worden van de kolf de korrels en (een deel van) de spil vermalen tot veevoer voor varkens.

Bruine bonen
```
Droog geoogst.
```

Koolzaad (totaal)

Zaad van een bepaalde koolsoort, waaruit olie geperst wordt.
_
1000 kg koolzaad heeft een volume van 1538 liter.

Vlas

Ontzaad, gedauwroot (een soort rottingsproces dat ervoor zorgt dat de vezel los komt van de schors) vezelvlas. Vlas is een gewas met ongesteelde bladeren en blauwe bloemen, waarvan de stengelvezels het linnen opleveren.

Lijnzaad

In Nederland wordt vlas geteeld voor de vezelopbrengst èn voor de zaaizaadopbrengst. De opbrengst van het zaaizaad van vlas valt onder lijnzaad in deze tabel. Het betreft dus alleen het vlaszaad en niet de opbrengst van olievlas.
Olievlas is een apart gewas in Nederland, dat alléén geproduceerd wordt voor de opbrengst van zaad. Dit akkerbouwgewas komt in deze productietabel niet voor (vanwege zijn relatief geringe omvang).

De hectares van vezelvlas en lijnzaad (vlaszaad) zijn in deze tabel dus gelijk aan elkaar.

Cichorei

Een of meer samengestelde lintbloemige planten van de soort Cichorium intybus var. sativum. In Nederland wordt Cichorei geteeld voor de productie van fructosestropen en inuline (zoetmakers).

Hennep

Eenjarige, netelachtige planten, waarvan men uit de stengels vezels maakt als grondstof voor onder meer touwwerk en weefsels.

Aardappelen (totaal)

Consumptie-, poot- en zetmeelaardappelen.

Consumptieaardappelen (totaal)

Consumptieaardappelen geteeld op klei-, zand- of veengrond.

Pootaardappelen (totaal)

Pootaardappelen geteeld op klei-, zand- of veengrond, exclusief TBM-pootgoed (Teelt Beschermende Maatregelen).

Zetmeelaardappelen

Aardappelen voor Nederlandse en buitenlandse aardappelzetmeelfabrieken; inclusief TBM-pootgoed (Teelt Beschermende Maatregelen). 

Bij de opbrengst gaat het om het geoogste veldgewicht van aardappelen die geleverd worden aan zetmeelfabrieken. Het veldgewicht van aardappelen is het gewicht van de aardappelen zoals ze van het veld komen, dus inclusief aanhangende aarde.
_
1000 kg zetmeelaardappelen heeft een volume van 1639 liter.
_
De afwijkende uitkomsten voor 1998 ten opzichte van voorgaande en volgende jaren worden veroorzaakt door extreme wateroverlast in dat jaar. In 1998 is 20% van de beteelde oppervlakte hierdoor verloren gegaan. De opbrengst per hectare heeft betrekking op de oppervlakte die wel geoogst is.

Suikerbieten

Wortel van een variant van de plant Beta vulgaris, die veel suiker bevat.
_
Bij de opbrengst gaat het om het gewicht van de geoogste wortels (het wortelgewicht).
_
1000 kg suikerbieten heeft een volume van 1480 liter.
_
In de Europese Unie is een productiequotum voor suiker ingesteld. Dit quotum wordt verdeeld over de telers waardoor een akkerbouwer maar een bepaalde hoeveelheid suikerbieten mag leveren aan de fabriek.

Zaai-uien

De opbrengst van dit bolgewas heeft betrekking op de geoogste uien, inclusief beschadigde en zieke uien. Uien, die om welke reden dan ook op het veld zijn achtergebleven, tellen niet mee in de oogst.

Zaaiuien: geel
Zaaiuien: rood

Zaai-uien na uitval

De oogst van zaai-uien is verminderd met uien die niet geschikt zijn voor consumptie (uitval). Als de uitval te hoog is, kan ook een gehele partij beschouwd worden als ongeschikt voor aflevering. Uien, die om welke reden dan ook op het veld zijn achtergebleven, tellen niet mee in de oogst.

Poot- en plantuien (2e jaars)

Perioden
- 2022

Variabelen kunnen gesleept worden naar de kop, rijen of kolommen van de tabel. In de kop is maar één item van een variabele te selecteren.



	Perioden Onderwerp
Gewassen	2022
	Beteelde oppervlakte Voorlopige oogstraming	Geoogste oppervlakte Definitieve oogstraming	Verschil geoogst t.o.v. beteeld	Bruto opbrengst per ha Voorlopige oogstraming	Definitieve oogstraming	Verschil	Totale bruto opbrengst Voorlopige oogstraming	Definitieve oogstraming	Verschil
	ha		%	1 000 kg		%	1 000 kg		%
Tarwe (totaal)	124 613	123 788	-0,5	10,4	9,6	-7,7	1 292 631	1 190 494	-7,9
Tarwe, winter	108 574	107 813	-0,5	10,7	9,9	-7,5	1 157 694	1 070 050	-7,6
Tarwe, zomer	16 039	15 975	-0,3	8,4	7,5	-10,7	134 937	120 445	-10,7
Gerst, winter	10 555	10 508	-0,4	9,8	8,9	-9,2	103 547	93 199	-10,0
Gerst, zomer	26 353	26 017	-1,1	7,6	7,6	0,0	200 706	196 757	-2,0
Rogge	2 285	2 223	-2,8	3,9	4,2	7,7	8 977	9 234	2,9
Haver	1 492	1 471	-1,5	6,1	6,0	-1,6	9 140	8 792	-3,8
Triticale	1 279	1 274	-0,3	6,1	5,4	-11,5	7 835	6 865	-12,4
Maïs, korrelmaïs	13 755	13 642	-0,7	9,6	12,1	26,0	132 011	164 857	24,9
Maïs, snijmaïs	183 324	182 803	-0,3	44,0	45,0	2,3	8 058 645	8 230 047	2,1
Maïs, corn cob mix	6 594	6 488	-1,4	10,0	11,2	12,0	66 204	72 529	9,6
Bruine bonen	1 199	1 199	0,0	2,3	2,3	0,0	2 699	2 759	2,2
Koolzaad (totaal)	1 610	1 499	-7,0	4,3	4,4	2,3	6 987	6 649	-4,8
Vlas	1 985	1 945	-2,0	5,2	5,2	0,0	10 057	10 114	0,6
Lijnzaad	1 985	1 945	-2,0	1,0	1,0	0,0	1 945	1 945	0,0
Cichorei	3 514	3 435	-2,2	38,4	42,1	9,6	135 038	144 788	7,2
Hennep	1 684	1 684	0,0	8,4	8,4	0,0	14 058	14 142	0,6
Aardappelen (totaal)	163 059	162 279	-0,5	45,0	42,6	-5,3	7 333 714	6 915 875	-5,7
Consumptieaardappelen (totaal)	76 596	75 881	-0,9	51,3	47,1	-8,2	3 926 687	3 577 193	-8,9
Pootaardappelen (totaal)	43 157	43 092	-0,2	.	37,0		.	1 593 443
Zetmeelaardappelen	43 306	43 306	0,0	.	47,1		.	1 745 240
Suikerbieten	81 744	81 751	0,0	87,2	88,8	1,8	7 128 102	7 256 560	1,8
Zaai-uien	27 422	27 277	-0,5	44,2	44,5	0,7	1 211 577	1 214 792	0,3
Zaaiuien: geel	22 512	22 370	-0,6	44,5	45,5	2,2	1 001 113	1 018 407	1,7
Zaaiuien: rood	4 910	4 907	-0,1	42,9	40,0	-6,8	210 464	196 385	-6,7
Zaai-uien na uitval	.
Poot- en plantuien (2e jaars)	5 784	5 776	-0,1	48,9	46,3	-5,3	282 666	267 649	-5,3

Bron: CBS

Akkerbouwgewassen; voorlopige en definitieve oogstraming 2010-2022

Gewijzigd op: 3 mei 2023