Zelfstandigen; inkomen, vermogen, kenmerken

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie

1. TOELICHTING

Deze tabel bevat gegevens over het inkomen en vermogen van zelfstandigen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds de personen voor wie het voornaamste inkomen wordt gegenereerd uit werkzaamheden als zelfstandige, en anderzijds alle personen met inkomen uit werkzaamheden als zelfstandige. De cijfers in deze tabel zijn uitgesplitst naar type zelfstandige, economische activiteit, geslacht, leeftijd, migratieachtergrond, positie in het huishouden, en naar inkomens- en vermogensgroepen.

Alle statistieken in deze tabel zijn op persoonsniveau, ook de vermogens; (bedrijfs)vermogens zijn bepaald per huishouden, en worden toegekend aan alle personen in het huishouden als een maat voor de welvaart. Peildatum van doelpopulatie en vermogen is 1 januari van het verslagjaar. Voor de oudere jaargangen 2007 t/m 2010 is de peildatum van vermogen 1 januari van het jaar volgend op het verslagjaar.

Voor het bepalen van de SBI van zelfstandigen wordt gebruik gemaakt van het Algemeen Bedrijvenregister (ABR). Het ABR heeft in de periode 2007-2011 met diverse trendbreuken te maken gehad. Dit leidt in deze tabel tot een forse daling van het aantal zelfstandigen in de financiële dienstverlening (K) in 2010. Bij het vergelijken van de cijfers naar SBI is daarom voorzichtigheid geboden.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2007. 

Status van de cijfers:
De cijfers over 2007 tot en met 2023 zijn definitief. De cijfers over 2024 zijn voorlopig.

Wijzigingen per 19 november 2025: 
De definitieve cijfers over 2023 en de voorlopige cijfers over 2024 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nieuwe cijfers over 2025 komen in het najaar van 2026 beschikbaar.

2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:

Zelfstandige
Een persoon die arbeid verricht voor eigen rekening of risico 
- in een eigen bedrijf of praktijk (zelfstandig ondernemer), of 
- als directeur-grootaandeelhouder (dga), of
- in het bedrijf of de praktijk van een gezinslid (meewerkend gezinslid), of 
- als overige zelfstandige (bijvoorbeeld in een zelfstandig uitgeoefend beroep).

Bedrijfsvermogen
Het bedrijfsvermogen van een huishouden is de som van het aanmerkelijk belang van directeur-grootaandeelhouders (dga's) en het ondernemingsvermogen van zelfstandig ondernemers. De waarde van het aanmerkelijk belang wordt vastgesteld op basis van het vennootschapsvermogen en de verdeling van het aandelenbezit over verschillende (directeur-)grootaandeelhouders. Het ondernemingsvermogen is het saldo van bezittingen en schulden behorend tot het bedrijfs- of beroepsvermogen. Onroerend goed wordt bij zowel vennootschaps- als ondernemingsvermogen gewaardeerd volgens de actuele WOZ.

Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI 2008)
De Nederlandse hiërarchische indeling van economische activiteiten die door het CBS wordt gebruikt om bedrijfseenheden in te delen naar hun hoofdactiviteit. De SBI 2008 is de versie die vanaf 2008 gebruikt wordt. 'Bedrijfstak' of 'branche' zijn gangbare termen voor groepen van bedrijven met dezelfde hoofdactiviteit. Het CBS hanteert voor de indeling van bedrijven naar hoofdactiviteit de zogenoemde Standaard Bedrijfsindeling (SBI). Bedrijven in een bedrijfstak of branche kunnen naast deze activiteit ook andere activiteiten (nevenactiviteiten) uitoefenen. De SBI 2008 kent meerdere niveaus die aangegeven worden door maximaal vijf cijfers. Het niveau van vier cijfers komt vrijwel overeen met de indeling van de Europese Unie (NACE). De eerste twee cijfers komen overeen met die van de indeling van Verenigde Naties (ISIC).

Verklaring van symbolen:

niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
* : voorlopige cijfers
** : nader voorlopige cijfers

De cijfers zijn afgerond op honderdtallen. Hierdoor kan het voorkomen, dat de som van de detailgegevens afwijkt van het totaal.

3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:

Zelfstandigen; inkomen, vermogen, regio (indeling 2025)
Zelfstandigen; inkomen, vermogen, bedrijfstak
Werkzame beroepsbevolking; positie in de werkkring

De huidige tabel is de opvolger van:
Zelfstandigen; inkomen, vermogen, kenmerken, 2007-2016

Relevante artikelen:
CBS publiceert diverse cijfers over mensen die werken als werknemer of zelfstandige. Deze gegevens zijn afkomstig uit verschillende statistieken die allen een eigen doel dienen, en zijn vaak gebaseerd op verschillende bronnen. Ook zijn de uitkomsten niet altijd op dezelfde wijze gedefinieerd of geoperationaliseerd. In het artikel Werknemers en zelfstandigen; overeenkomsten en verschillen tussen CBS-cijfers worden de belangrijkste cijfers over het aantal werknemers en zelfstandigen op een rij gezet, en de verschillen tussen deze cijfers verklaard. 

Meer informatie is te vinden op de themapagina's Inkomen en bestedingen en Arbeid en sociale zekerheid, en in het Dossier zzp.

4. BRONNEN EN METHODEN

De cijfers over zelfstandigen zijn samengesteld op basis van gegevens van de belastingdienst. De gegevens zijn gebaseerd op integrale waarneming.

De onderzoeksmethode van deze tabel is te vinden in de onderzoeksbeschrijving van onderzoek Integraal inkomens- en vermogensonderzoek.

5. MEER INFORMATIE

Infoservice

Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 
Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.