Internationale handel; invoer en uitvoer van diensten naar land, kwartaal

Gewijzigd op: 18 november 2025

Internationale handel; invoer en uitvoer van diensten naar land, kwartaal

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie

1. TOELICHTING

In deze tabel staan gegevens over de invoer, uitvoer en saldo van diensten door in Nederland gevestigde bedrijven en personen uitgesplitst naar diverse dienstensoorten en landen(groepen).
De dienstensoorten, die vanaf 2014 worden gehanteerd door alle EU landen, zijn gebaseerd op de 'Balance of Payments Manual 6' (BPM6).

Gegevens beschikbaar vanaf: 2020

Status van de cijfers:
Per 2020 heeft er een herontwerp van de internationale handel in diensten statistiek plaats gevonden. Om tijdreeksen en onderling vergelijken mogelijk te maken, is ervoor gekozen om 2020 zowel op de nieuwe als de oude manier te publiceren. 2020 op de oude manier verschijnt in de 2014-2020 tabel en is modelmatig gemaakt met behulp van responsdata en hulpdata zoals belastingdata. Het eerste kwartaal 2021 is tijdelijk ook op deze manier aan de tabel toegevoegd geweest. Nu de nieuwe tabel, met 2020 en verder gepubliceerd is, is dit kwartaal niet meer op de modelmatige manier beschikbaar.

Met ingang van 2017 is het publicatie- en revisiebeleid van internationale handel in diensten herzien.
De cijfers over de Nederlandse internationale handel in diensten zijn op kwartaal- en jaarbasis beschikbaar. Voorlopige kwartaalcijfers zijn één kwartaal na afloop van de verslagperiode beschikbaar. Met de publicatie van een nieuw kwartaal worden tevens de cijfers van het voorgaande kwartaal en als van toepassing de overige voorgaande kwartalen van het betreffende jaar bijgesteld aan de hand van nieuw bronmateriaal (nader voorlopige cijfers). Op het moment dat er van een jaar vier kwartalen beschikbaar zijn, wordt er op basis van deze vier kwartaalcijfers een jaarberekening gemaakt. Deze jaarberekening komt in het najaar van het daaropvolgende jaar beschikbaar. De jaarberekening wordt vervolgens het jaar erop weer aangepast, ditmaal definitief. Ook dan worden de kwartaalcijfers van het betreffende jaar weer herzien.

Wijzigingen per 18 november 2025:
De cijfers over de vier kwartalen van 2023 en het jaartotaal zijn bijgesteld en nu definitief. De cijfers over de vier kwartalen van 2024 en het jaartotaal zijn bijgesteld maar blijven nader voorlopig.

Wijzigingen per 19 november 2024:
In de eerder gepubliceerde gegevens over 2022 zijn de kwartaalcijfers correct weergegeven. Echter, bij het bepalen van het totaal voor 2022 is per abuis de juni-stand gebruikt in plaats van de correcte kwartaaleindstand. Hierdoor telden de kwartaalcijfers niet op tot het weergegeven jaartotaal. Deze fout is inmiddels gecorrigeerd, zodat de gepubliceerde totaalcijfers nu overeenkomen met de som van de afzonderlijke kwartalen.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De cijfers zijn voor de eerste keer beschikbaar ongeveer 12 weken na afloop van de verslagperiode.

2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

De volgende definities zijn gebaseerd op de Commission Regulation (EU) Nr. 155/2012 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de communautaire statistiek inzake de betalingsbalans, de internationale handel in diensten en buitenlandse directe investeringen, op het Manual on Statistics of International Trade in Services 2010 en het Balance of Payments Vademecum April 2014 (Eurostat).

Definities:

Diensten:
Dit zijn producten die over het algemeen niet tastbaar zijn, zoals vervoersdiensten, zakelijke diensten en persoonlijke, culturele en recreatieve diensten. Het internationale karakter van een dienst wordt gegeven door de partijen tussen wie de dienstentransacties plaatsvinden. Internationale diensten betreffen dienstentransacties tussen een ingezetene en een niet-ingezetene.

Ingezetenen:
Met ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die in Nederland economische activiteiten ontplooien en daartoe reeds langer dan één jaar over een locatie in Nederland beschikken. Ook dochterbedrijven van buitenlandse moeders worden als ingezetenen beschouwd.

Niet-ingezetenen:
Met niet-ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die hun economisch belangencentrum buiten Nederland hebben. Ook moeder- en dochterbedrijven in het buitenland worden in dit verband als niet-ingezetenen beschouwd.

Uitvoer van diensten:
De waarde van door Nederlands ingezeten bedrijven geleverde diensten aan niet-ingezetenen (in het buitenland gevestigde bedrijven en personen), inclusief uitgaven van buitenlandse reizigers in Nederland (reisverkeer).

Invoer van diensten:
De waarde van aan Nederlandse bedrijven (en personen) geleverde diensten door niet-ingezetenen (in het buitenland gevestigde bedrijven), inclusief uitgaven van Nederlandse reizigers in het buitenland (reisverkeer).

Het land waar de afnemer respectievelijk verlener van de dienst ingezetene is, bepaalt het land van bestemming respectievelijk het land van herkomst van de internationale dienst.

Voor de vaststelling van de waarde van de afzonderlijke dienstentransacties wordt de registratie van de facturenstromen gebruikt.

Verklaring van symbolen:

niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
* : voorlopige cijfers
** : nader voorlopige cijfers

In geval van afrondingen kan het voorkomen, dat de totalen niet geheel overeenstemmen met de som van de opgetelde getallen.

3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:

Informatie over de Nederlandse invoer en uitvoer van diensten 2014-2020 is te vinden in de tabel: Internationale handel; in- en uitvoer diensten naar land, 2014-2020

Informatie over de Nederlandse invoer en uitvoer van goederen is te vinden in de tabel Internationale handel; in- en uitvoer kerncijfers.

Informatie over de Nederlandse invoer en uitvoer van diensten volgens BPM5 classificatie is te vinden in de tabel: Internationale handel; in- en uitvoer diensten naar land, 2003-2013

Cijfers over de totale invoer en uitvoer van de internationale handel in diensten zijn ook te vinden in de tabel Opbouw binnenlands product (bbp); nationale rekeningen.

De cijfers van "Internationale handel; invoer en uitvoer van diensten naar land, kwartaal" wijken standaard licht af van de cijfers in de tabel "Opbouw binnenlands product (bbp); nationale rekeningen. Dit komt enerzijds door definitieverschillen en anderzijds doordat bij de nationale rekeningen de nadruk ligt op groeivoeten.

In 2014 zijn bij de statistiek internationale handel in diensten de richtlijnen uit de Balance of Payments Manual 6 (BPM6) en enkele methodologische verbeteringen doorgevoerd.
Bij nationale rekeningen ligt het publicatiemoment voor dat van de statistiek internationale handel in diensten en zijn bovenstaande veranderingen maar in beperkte mate verwerkt in de cijfers. Dit heeft er toe geleid dat de al bestaande verschillen tussen de cijfers groter zijn geworden. Deze grotere verschillen zullen blijven bestaan tot de revisie van de Nationale Rekeningen in 2018 over het jaar 2015.

4. BRONNEN EN METHODEN

Als gevolg van algemene internationale ontwikkelingen en de overgang van alle EU landen op het “Balance of Payments Manual 6” (BPM6) en het 'European System of Accounts 2010' (ESA2010) is met ingang van de publicatie van het 1ste kwartaal 2014 een geheel nieuwe dienstenclassificatie ingevoerd, die voldoet aan de eisen van BPM6.

Voor de schatting van de dienstencijfers wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen. Elk kwartaal benadert het CBS rechtstreeks bedrijven met het verzoek gegevens te leveren. Daarnaast ontvangt het CBS gegevens over het internationaal dienstenverkeer van Monetaire Financiële Instellingen en Bijzondere Financiële Instellingen.
De invoercijfers van het reisverkeer komen tot stand met behulp van het Continu Vakantie Onderzoek (CVO). Voor het zorggerelateerd en onderwijsgerelateerd reisverkeer worden gegevens gebruikt van het Zorg Instituut Nederland respectievelijk NUFFIC. Aan de uitvoerkant worden de cijfers over het reisverkeer gebaseerd op de Statistiek Logiesaccomodaties (SLA).
De cijfers voor de verzekeringsdiensten worden gemaakt op basis van berekende verhouding tussen het buitenlandse en binnenlandse deel van verzekeringsdiensten.
Voor de samenstelling van de cijfers over de financiële diensten zijn naast de gegevens verkregen bij de waargenomen bronnen ook data ingezet op basis van specifieke berekeningen. Dit geldt voor buying en selling spreads en FISIM.
Voor het samenstellen van overige overheidsdiensten n.e.g. worden onder meer gegevens gebruikt over perceptiekosten die Nederland verkrijgt voor het innen van Europese douane- en landbouwheffingen en gegevens over bestedingen van Internationale organisaties in Nederland.

Meer informatie over de statistiek Internationale handel in diensten is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Statistiek Internationale handel in diensten.

5. MEER INFORMATIE

Infoservice

Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen
Verveelvoudiging is toegestaan, mits CBS als bron wordt vermeld.

Onderwerpen

Invoer van diensten

De waarde van aan Nederlandse bedrijven (en personen) geleverde diensten door niet-ingezetenen  (in het buitenland gevestigde bedrijven), inclusief uitgaven van Nederlandse  reizigers in het buitenland (reisverkeer).

Diensten:
Dit zijn producten die over het algemeen niet tastbaar zijn, zoals vervoersdiensten, zakelijke diensten en persoonlijke, culturele en recreatieve diensten. Het internationale karakter van een dienst wordt gegeven door de partijen tussen wie de dienstentransacties plaatsvinden. Internationale diensten betreffen dienstentransacties tussen een ingezetene en een niet-ingezetene.

Ingezetenen:
Met ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die in Nederland economische activiteiten ontplooien en daartoe reeds langer dan één jaar over een locatie in Nederland beschikken. Ook dochterbedrijven van buitenlandse moeders worden als ingezetenen beschouwd.

Niet-ingezetenen:
Met niet-ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die hun economisch belangencentrum buiten Nederland hebben. Ook moeder- en dochterbedrijven in het buitenland worden in dit verband als niet-ingezetenen beschouwd.

Uitvoer van diensten

De waarde van door Nederlands ingezeten bedrijven geleverde diensten aan niet-ingezetenen (in het buitenland gevestigde bedrijven en personen), inclusief uitgaven van buitenlandse reizigers in Nederland (reisverkeer).

Diensten:
Dit zijn producten die over het algemeen niet tastbaar zijn, zoals vervoersdiensten, zakelijke diensten en persoonlijke, culturele en recreatieve diensten. Het internationale karakter van een dienst wordt gegeven door de partijen tussen wie de dienstentransacties plaatsvinden. Internationale diensten betreffen dienstentransacties tussen een ingezetene en een niet-ingezetene.

Ingezetenen:
Met ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die in Nederland economische activiteiten ontplooien en daartoe reeds langer dan één jaar over een locatie in Nederland beschikken. Ook dochterbedrijven van buitenlandse moeders worden als ingezetenen beschouwd.

Niet-ingezetenen:
Met niet-ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die hun economisch belangencentrum buiten Nederland hebben. Ook moeder- en dochterbedrijven in het buitenland worden in dit verband als niet-ingezetenen beschouwd.

Saldo diensten

De waarde van de uitvoer van diensten minus de waarde van de invoer van diensten.

Diensten:
Dit zijn producten die over het algemeen niet tastbaar zijn, zoals vervoersdiensten, zakelijke diensten en persoonlijke, culturele en recreatieve diensten. Het internationale karakter van een dienst wordt gegeven door de partijen tussen wie de dienstentransacties plaatsvinden. Internationale diensten betreffen dienstentransacties tussen een ingezetene en een niet-ingezetene.

Ingezetenen:
Met ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die in Nederland economische activiteiten ontplooien en daartoe reeds langer dan één jaar over een locatie in Nederland beschikken. Ook dochterbedrijven van buitenlandse moeders worden als ingezetenen beschouwd.

Niet-ingezetenen:
Met niet-ingezetenen worden bedrijven en personen bedoeld die hun economisch belangencentrum buiten Nederland hebben. Ook moeder- en dochterbedrijven in het buitenland worden in dit verband als niet-ingezetenen beschouwd.

Diensten

S Totaal Diensten

Omvat alle diensten die Nederlandse ingezetenen voor ingezetenen van een andere economie verrichten en andersom. Diensten zijn producten die over het algemeen niet tastbaar zijn, bijvoorbeeld vervoersdiensten, zakelijke diensten en persoonlijke, culturele en recreatieve diensten.

SA Industriële diensten

Omvat be- en verwerking van goederen, verricht door een bedrijf dat geen eigenaar van de goederen is.

SB Onderhoud en reparatie

Omvat onderhoud en reparatie van goederen door een bedrijf dat geen eigenaar van de goederen is.

SC Vervoersdiensten

Omvat vervoer over zee, door de lucht, over de weg, over de binnenwateren, maar ook ander vervoer (over het spoor, per ruimtevaartuig, per pijplijn en transport van elektriciteit) en post- en koeriersdiensten. Het gaat om passagiers- en/of vrachtvervoer en diensten ter ondersteuning hiervan.

SC1 Zeevaart

Omvat passagiersvervoer, vrachtvervoer over zee en diensten ter ondersteuning hiervan.

SC11 Zeevaart: passagiersvervoer
SC12 Zeevaart: vrachtvervoer

SC13 Zeevaart: vervoersondersteunend

Zeevaart: vervoersondersteunende diensten

SC2 Luchtvaart

Omvat passagiersvervoer, vrachtvervoer door de lucht en diensten ter ondersteuning hiervan.

SC21 Luchtvaart: passagiersvervoer
SC22 Luchtvaart: vrachtvervoer

SC23 Luchtvaart: vervoersondersteunend

Luchtvaart: vervoersondersteunende diensten

SC3 Overig vervoer

Omvat spoorvervoer, ruimtevaart, vervoer via pijplijn en transport van elektriciteit en diensten ter ondersteuning hiervan.
Deze categorie is uitgesplitst naar passagiersvervoer, vrachtvervoer en diensten ter ondersteuning hiervan.

SC31 Overig vervoer: passagiersvervoer
SC32 Overig vervoer: vrachtvervoer

SC33 Ov. vervoer: vervoersondersteunend

Overig vervoer: vervoersondersteunende diensten

SC4 Post- en koeriersdiensten

Omvat inzameling, vervoer en bezorging van brieven, kranten, tijdschriften, brochures, ander gedrukt materiaal, pakjes en pakketten, alsmede postloketdiensten en postbusverhuur.

SD Reisverkeer

Omvat diensten en goederen die reizigers aanschaffen gedurende hun verblijf van minder dan een jaar in het buitenland.  Als uitvoer worden beschouwd diensten en goederen aangeschaft door niet-ingezeten reizigers in Nederland en als invoer diensten en goederen aangeschaft door Nederlandse reizigers in het buitenland.
Uitgesloten:
- vervoer van en naar het buitenland (valt onder passagiersvervoer)
- goederen door reizigers gekocht met uitsluitend het doel deze door te verkopen
Het reisverkeer is uitgesplitst naar motief van de reis: zakelijk of privé .

SDA Zakelijk reisverkeer

Omvat de aankoop van diensten en goederen door seizoen-, grensarbeiders en andere tijdelijk werkzame personen en overige zakelijk reizigers voor persoonlijk gebruik.

SDA1 Zakelijk reisverkeer: grens/seizoen

Zakelijk reisverkeer: seizoen- en grensarbeiders en andere tijdelijk werkzame personen

SDA2 Zakelijk reisverkeer: overig

Hierbij gaat het om één- of meérdaagse zakenreizen naar het buitenland. Het zakelijk motief kan allerlei mogelijke redenen hebben zoals vergaderingen, marketing/verkoop, bezoek aan hoofdkantoor, bezoek aan klanten, bezoek aan leveranciers, bezoek aan congressen, beurzen, seminars, incentives en dergelijke.

SDB Privé reisverkeer

Omvat de aankoop van diensten en goederen door reizigers die naar het buitenland gaan om andere dan zakelijke redenen zoals vakantie, deelname aan culturele en vrijetijdsactiviteiten, bezoek aan vrienden en familie, bedevaart,  onderwijs en gezondheid.

SDB1 Privé reisverkeer: gezondh.gerel.

Privé reisverkeer: gezondheidsgerelateerde uitgaven

SDB2 Privé reisverkeer: onderwijsgerel.

Privé reisverkeer: onderwijsgerelateerde uitgaven

SDB3 Privé reisverkeer: overig

Toeristische en recreatieve uitgaven in het buitenland.

SE Bouwdiensten

Deze categorie is uitgesplitst naar:
- bouwdiensten verricht in het buitenland door Nederlands ingezetenen: bouw- en andere verwante werkzaamheden gerealiseerd in het buitenland door Nederlandse bedrijven en de diensten en goederen in het buitenland verkregen door deze bedrijven voor gebruik in de buitenlandse bouwprojecten
- bouwdiensten verricht in Nederland door niet-ingezetenen: bouw- en andere verwante werkzaamheden gerealiseerd in Nederland door niet-ingezeten bedrijven en de diensten en goederen verkregen in Nederland door deze bedrijven voor gebruik in deze bouwprojecten

SF Verzekeringsdiensten

Omvat diensten door verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen ten behoeve van diverse soorten verzekeringen. De waarde van deze diensten wordt berekend op basis van de uitvoeringskosten die in de premies zijn inbegrepen. Het betreft  een deel van de betaalde of ontvangen premie zelf. Het gaat om levensverzekeringen, vrachtverzekeringen, overige directe verzekeringen, herverzekeringen, pensioenverzekeringen en diensten ter ondersteuning van verzekeringen.

SG Financiële diensten

Omvat bemiddelings- en ondersteunende diensten ten behoeve van financiële transacties, meestal uitgedrukt in provisies en commissies. Met uitzondering van dergelijke diensten die door verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen worden verstrekt. Deze behoren tot ondersteunende diensten voor verzekeringen.

Vanaf 2014 zijn de financiële diensten uitgebreid met indirect gemeten diensten van financiële bemiddelaars  en marges op koop- en verkooptransacties van obligaties op de secundaire markt.

Voor de dienstenkosten die zijn gekoppeld aan het kopen en verkopen van obligaties, brengen de dealers aan hun klanten in rekening een dienst die inbegrepen is in de marge (verschil tussen de bod en verkoopprijs) van de obligaties die worden verhandeld. Dit wordt buying en sellings spreads genoemd.

Financiële instellingen brengen hun diensten indirect in rekening door het aanbieden van lagere rentetarieven aan hun klanten en het innen van hogere rentevoeten op de verstrekte leningen.
Dit staat bekend als FISIM (Financial Intermediation Service charges Indirectly Measured).

SH Gebruik intellectueel eigendom n.e.g.

Vergoedingen voor het gebruik van intellectueel eigendom, niet elders genoemd
Omvat vergoedingen voor licenties op reproductie en/of distributie en gebruikslicenties op franchises en handelsmerken, vergoedingen voor licenties op reproductie en/of distributie van R&D en gebruikslicenties op resultaten van R&D, vergoedingen voor licenties op reproductie en/of distributie van computer software originelen en licenties op reproductie en/of distributie van audiovisuele, artistieke en gerelateerde producten.

SI Telecommunicatie, computerdiensten..

Telecommunicatie, computer- en informatiediensten
- telecommunicatiediensten omvatten transmissie en uitzending van geluid, beeld, data en andere informatie via telefoon, telex, telegraaf, kabel, glasvezel, satelliet en internet, mobiele telefoniediensten en internettoegangsdiensten
- computerdiensten omvatten diensten met betrekking tot hardware, software en gegevensverwerking, aan- en verkoop van eigendomsrechten en vergoedingen voor gebruikslicenties op computer software
- informatiediensten omvatten verstrekking van nieuws, foto's, thema-uitzendingen en speciale reportages aan de media, ontwerp van databanken, gegevensopslag en verspreiding van gegevens

SI1 Telecommunicatiediensten
SI2 Computerdiensten
SI3 Informatiediensten

SJ Andere zakelijke diensten

Omvat R&D diensten, professionele en magementadviesdiensten en technische, aan de handel verbonden en overige zakelijke diensten.

SJ1 Research en development (R&D)

Omvat het verrichten van speur- en ontwikkelingswerk, technische test- en analysediensten ten behoeve van het verkrijgen van octrooien, aan- en verkoop van eigendomsrechten op R&D.

SJ2 Professionele en managementadviesd.

Professionele en managementadviesdiensten
Omvat juridische diensten, accounting, auditing, boekhouding en belastingadvies, zakelijk advies, managementadvies en public relations, adverteren, marktonderzoek en opiniepeilingen.

SJ3 Technische, ov. zakelijke diensten..

Technische, aan de handel verbonden en overige zakelijke diensten
Omvat architecten-, ingenieurs-, wetenschappelijke- en andere technische diensten, afvalverwerking en milieudiensten, aan de landbouw, bosbouw en visserij verbonden diensten, aan de mijnbouw, olie- en gaswinning verbonden diensten, operationele leasing, aan de handel verbonden diensten en andere niet elders genoemde zakelijke diensten.

SK Pers., cult. en recreatieve diensten

Persoonlijke, culturele en recreatieve diensten
Omvat audiovisuele en daaraan verbonden diensten (exclusief eigendomsrechten) en andere persoonlijke, culturele en recreatieve diensten.

SK1 Audiovisuele en verwante diensten

Audiovisuele en daaraan verbonden diensten
Omvat audiovisuele, artistieke en daaraan verbonden diensten (exclusief eigendomsrechten), aan- en verkoop van eigendomsrechten op audiovisuele en artistieke originelen en vergoedingen voor gebruikslicenties op audiovisuele en artistieke producten.

SK2 Ov. culturele/recreatieve diensten

Overige persoonlijke, culturele en recreatieve diensten
Omvat aan gezondheidszorg, onderwijs, erfgoed en recreatie verbonden diensten en overige persoonlijke diensten.

SL Overheidsdiensten n.e.g

Overheidsdiensten niet elders genoemd
Omvat transacties van de overheid die niet specifiek aan elders genoemde dienstensoorten kunnen worden toegewezen. Hieronder vallen transacties (zowel in goederen als in diensten) van ambassades, consulaten, militaire eenheden en defensiebureaus en overige overheid gerelateerde diensten.

Landen
- Totaal landen

Perioden

2024 2e kwartaal**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2024 3e kwartaal**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2024 4e kwartaal**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2024**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2025 1e kwartaal**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2025 2e kwartaal*
```
Voorlopige cijfers
```

Variabelen kunnen gesleept worden naar de kop, rijen of kolommen van de tabel. In de kop is maar één item van een variabele te selecteren.

Landen Totaal landen 

	Perioden Onderwerp
Diensten	2024 2e kwartaal**			2024 3e kwartaal**			2024 4e kwartaal**			2024**			2025 1e kwartaal**			2025 2e kwartaal*
	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten	Invoer van diensten	Uitvoer van diensten	Saldo diensten
	mln euro
S Totaal Diensten	70 056	79 272	9 217	73 278	82 454	9 176	78 339	92 747	14 408	287 217	323 446	36 229	72 282	78 312	6 030	74 112	84 272	10 159
SA Industriële diensten	3 140	1 724	-1 416	3 162	1 783	-1 379	3 642	1 912	-1 731	13 135	7 178	-5 956	3 492	2 079	-1 413	3 342	1 860	-1 482
SB Onderhoud en reparatie	1 044	2 701	1 657	1 074	2 997	1 924	1 058	3 127	2 069	4 138	11 358	7 220	1 104	2 707	1 603	1 118	2 686	1 568
SC Vervoersdiensten	12 191	16 074	3 883	12 960	15 937	2 977	13 390	16 392	3 002	50 213	63 370	13 157	12 478	15 866	3 388	12 551	16 483	3 932
SC1 Zeevaart	2 524	4 616	2 091	2 692	4 466	1 775	2 647	4 627	1 980	10 182	17 955	7 773	2 573	4 598	2 025	2 363	4 417	2 054
SC11 Zeevaart: passagiersvervoer	6	38	32	.	.	36	.	.	17	.	.	98	5	20	15	.	.	27
SC12 Zeevaart: vrachtvervoer	2 018	3 659	1 641	2 103	3 476	1 373	2 085	3 566	1 481	8 017	14 009	5 992	2 012	3 593	1 581	1 862	3 395	1 533
SC13 Zeevaart: vervoersondersteunend	500	919	419	.	.	366	.	.	482	.	.	1 683	555	985	430	.	.	494
SC2 Luchtvaart	1 868	4 529	2 661	2 125	4 762	2 638	1 861	4 876	3 016	7 428	18 402	10 973	1 851	4 595	2 745	1 979	5 005	3 026
SC21 Luchtvaart: passagiersvervoer	917	1 824	908	1 117	1 933	816	792	1 710	918	3 498	6 978	3 480	855	1 579	724	945	1 907	962
SC22 Luchtvaart: vrachtvervoer	570	1 004	433	560	1 275	715	596	1 433	837	2 239	4 907	2 668	547	1 282	735	553	1 387	833
SC23 Luchtvaart: vervoersondersteunend	381	1 701	1 320	447	1 555	1 107	472	1 733	1 261	1 691	6 517	4 825	448	1 734	1 286	481	1 711	1 231
SC3 Overig vervoer	7 240	6 083	-1 157	7 450	5 918	-1 532	8 296	5 978	-2 318	30 163	23 745	-6 418	7 447	5 853	-1 594	7 577	6 212	-1 364
SC31 Overig vervoer: passagiersvervoer	44	32	-12	46	37	-10	40	36	-4	170	134	-36	48	41	-7	40	36	-4
SC32 Overig vervoer: vrachtvervoer	4 527	4 823	296	4 587	4 716	129	4 750	4 613	-137	18 314	18 775	461	4 531	4 580	49	4 881	4 856	-25
SC33 Ov. vervoer: vervoersondersteunend	2 669	1 228	-1 441	2 817	1 165	-1 652	3 506	1 329	-2 177	11 678	4 835	-6 843	2 867	1 232	-1 635	2 655	1 320	-1 335
SC4 Post- en koeriersdiensten	559	847	288	693	790	97	586	911	325	2 440	3 268	829	608	820	212	633	849	216
SD Reisverkeer	5 387	5 929	542	8 545	7 008	-1 537	5 072	4 803	-269	23 050	21 894	-1 156	5 012	3 938	-1 073	6 874	6 383	-490
SDA Zakelijk reisverkeer	629	1 764	1 135	707	1 735	1 028	1 479	1 523	45	3 433	6 397	2 964	678	1 421	743	710	1 865	1 155
SDA1 Zakelijk reisverkeer: grens/seizoen	29	635	605	29	674	645	29	609	580	117	2 495	2 378	30	611	581	30	672	642
SDA2 Zakelijk reisverkeer: overig	600	1 129	529	678	1 060	383	1 449	914	-535	3 317	3 902	586	648	810	162	681	1 194	513
SDB Privé reisverkeer	4 758	4 166	-592	7 838	5 273	-2 565	3 593	3 280	-313	19 617	15 497	-4 119	4 333	2 517	-1 816	6 163	4 518	-1 645
SDB1 Privé reisverkeer: gezondh.gerel.	163	20	-143	163	20	-143	163	20	-143	653	79	-573	170	20	-150	170	20	-150
SDB2 Privé reisverkeer: onderwijsgerel.	237	506	269	254	519	266	254	519	266	981	2 051	1 070	245	313	67	245	313	67
SDB3 Privé reisverkeer: overig	4 358	3 639	-718	7 421	4 734	-2 687	3 176	2 741	-436	17 983	13 367	-4 616	3 918	2 184	-1 734	5 748	4 185	-1 563
SE Bouwdiensten	944	1 220	276	939	1 458	519	1 040	1 279	239	3 947	4 934	987	764	953	190	781	1 275	494
SF Verzekeringsdiensten	349	339	-10	324	344	20	382	355	-27	1 350	1 447	97	332	420	88	365	346	-19
SG Financiële diensten	3 809	4 415	606	3 796	4 262	467	3 961	4 504	543	15 254	17 739	2 485	4 521	4 881	361	4 179	4 721	542
SH Gebruik intellectueel eigendom n.e.g.	9 961	11 730	1 769	9 564	11 452	1 888	11 345	16 364	5 019	39 539	47 662	8 123	9 828	9 018	-811	10 383	10 619	236
SI Telecommunicatie, computerdiensten..	7 043	11 163	4 120	7 122	11 083	3 962	7 898	13 321	5 423	28 819	45 824	17 005	7 360	11 772	4 412	7 336	11 655	4 320
SI1 Telecommunicatiediensten	1 177	1 044	-133	1 218	1 128	-90	1 185	1 133	-52	4 707	4 424	-283	1 092	1 042	-51	999	1 030	31
SI2 Computerdiensten	5 195	7 415	2 219	5 151	7 672	2 521	5 872	9 028	3 156	21 222	31 023	9 801	5 543	8 059	2 517	5 585	7 839	2 254
SI3 Informatiediensten	670	2 704	2 034	752	2 283	1 530	841	3 160	2 319	2 890	10 376	7 487	724	2 671	1 947	751	2 786	2 035
SJ Andere zakelijke diensten	25 442	22 807	-2 634	25 008	24 977	-31	29 779	29 370	-409	104 799	97 324	-7 475	26 772	25 542	-1 230	26 530	27 022	492
SJ1 Research en development (R&D)	2 141	1 876	-265	2 239	1 792	-447	2 823	2 340	-482	9 073	7 718	-1 355	2 200	1 712	-488	2 146	1 796	-350
SJ2 Professionele en managementadviesd.	14 448	9 749	-4 699	13 962	9 005	-4 957	16 725	12 754	-3 971	59 431	40 763	-18 667	14 780	10 966	-3 815	14 795	11 997	-2 798
SJ3 Technische, ov. zakelijke diensten..	8 853	11 183	2 330	8 807	14 180	5 372	10 231	14 275	4 044	36 295	48 843	12 547	9 792	12 864	3 072	9 589	13 229	3 640
SK Pers., cult. en recreatieve diensten	702	569	-132	750	519	-231	720	653	-67	2 775	2 234	-541	576	493	-83	612	512	-101
SK1 Audiovisuele en verwante diensten	546	412	-135	521	383	-138	526	500	-26	2 035	1 640	-395	399	337	-62	414	369	-45
SK2 Ov. culturele/recreatieve diensten	156	158	2	229	136	-93	194	153	-41	740	594	-146	177	156	-22	198	143	-56
SL Overheidsdiensten n.e.g	44	601	557	37	635	598	53	667	614	198	2 482	2 284	44	643	598	42	710	668

Bron: CBS

Internationale handel; invoer en uitvoer van diensten naar land, kwartaal

Gewijzigd op: 18 november 2025