Personen met verstrekte geneesmiddelen; herkomst

INHOUDSOPGAVE 

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie


1. TOELICHTING

Deze tabel geeft het aantal en het percentage personen dat op enig moment in het verslagjaar staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP) en aan wie gedurende het verslagjaar geneesmiddelen zijn verstrekt die vergoed worden uit de verplichte basisverzekering voor geneeskundige zorg. Ook wordt het aantal verstrekte dagdoseringen (DDD's) weergegeven.
Geneesmiddelen die aan opgenomen personen in ziekenhuizen (ziekenhuiszorg) en verpleeghuizen (Wlz) worden verstrekt, zijn niet inbegrepen. Verstrekte geneesmiddelen aan personen in verzorgingshuizen zijn wel inbegrepen.

De cijfers worden uitgesplitst naar geneesmiddelengroep, herkomst, leeftijd en geslacht.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2020

Status van de cijfers:
De cijfers over 2023 zijn voorlopig. De overige cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 18 december 2024:
Voorlopige cijfers over 2023 zijn toegevoegd, cijfers over 2022 zijn definitief gemaakt.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Vierde kwartaal 2025


2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:

Geneesmiddelengroepen
De geneesmiddelen zijn op basis van de artikelcodes ingedeeld naar ATC-klasse (anatomisch, therapeutisch, chemisch). Dit is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en bestaat uit 7 posities. De eerste letter staat voor de anatomische hoofdgroep. De combinatie van deze letter met de eerste twee cijfers geeft de code voor de therapeutische subgroep. De tweede letter (dus de 4e positie) staat voor de farmacologische subgroep. In combinatie met de derde letter (positie 5) ontstaat de code voor de chemische subgroep. Het laatste getal (positie 6 en 7) staat uiteindelijk voor de specifieke werkzame stof binnen de chemische subgroep. In de tabellen wordt de indeling t/m de vierde positie gegeven.
De indeling in geneesmiddelengroepen is gebaseerd op de artikelcode. Hiervoor wordt steeds de indeling van eind december van het betreffende verslagjaar gebruikt.
Omdat personen geneesmiddelen verstrekt kunnen krijgen uit verschillende ATC-subgroepen van een ATC-(hoofd)groep, zal de som van de ATC-subgroepen soms hoger uitvallen dan het totaal van de betreffende ATC-(hoofd)groep.

Gedefinieerde dagdoseringen (DDD's)
De 'Defined Daily Dose' (DDD) is de door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vastgestelde gemiddelde dagelijkse dosis van een geneesmiddel, wanneer het geneesmiddel wordt ingezet voor de hoofdindicatie, in het geval van een onderhoudsbehandeling voor volwassenen. Deze definitie maakt het mogelijk om het gebruik van verschillende toedieningsvormen en verschillende middelen met elkaar te vergelijken. Niet voor alle geneesmiddelen heeft de WHO een DDD-waarde gedefinieerd. In het geval dat geen DDD is toegekend blijft de cel in de tabel leeg. 

Herkomst
De herkomst wordt op twee manieren ingedeeld: 
- naar geboorteland van de persoon zelf en diens ouders
- naar herkomstland: bij personen die in het buitenland zijn geboren wordt dit bepaald door hun eigen geboorteland. Bij personen die in Nederland geboren zijn, wordt de herkomst bepaald door het geboorteland van de ouders. Wanneer beide ouders in het buitenland zijn geboren, is het geboorteland van de moeder leidend in het bepalen van het herkomstland. De geboortegegevens van de moeder zijn vaker bekend dan die van de vader. Wanneer de moeder in Nederland is geboren of het geboorteland van de moeder is onbekend, dan wordt het geboorteland van de vader gebruikt.

Leeftijd
Het aantal gehele jaren dat op 31 december van het verslagjaar is verstreken sinds de geboortedatum van de persoon. Indien een persoon in de loop van het verslagjaar is overleden betreft dit de leeftijd die hij/zij op 31 december bereikt zou hebben. 

De resultaten worden per geslacht ook gestandaardiseerd naar leeftijd weergegeven. Hierdoor wordt rekening gehouden met het verschil in bevolkingsopbouw voor leeftijd en geslacht tussen de verschillende herkomstgroepen. Vanwege het geringe aantal personen van 65 jaar en ouder met een niet-Nederlandse herkomst is hier alleen een gestandaardiseerd totaal gegeven voor personen tot de leeftijd van 65 jaar. Dit is gedaan via de methode van directe standaardisatie met de leeftijds- en geslachtopbouw van de totale bevolking in het verslagjaar als standaard.

Verklaring van symbolen:

niets (blanco)	: het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. 		: het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
*		: voorlopige cijfers
**		: nader voorlopige cijfers

De absolute cijfers van het aantal personen met een verstrekking zijn afgerond op vijftallen. Hierdoor kan het voorkomen, dat de som van de detailgegevens afwijkt van het totaal.
Voor middelen waar wel een ATC-code voor bestaat maar geen DDD’s zijn gedefinieerd is het aantal DDD’s op 0 gezet.


3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:

Tabellen over personen met verstrekte geneesmiddelen zijn te vinden in de map Geneesmiddelen.

Het CBS is overgegaan op een nieuwe indeling van de bevolking naar herkomst. Voortaan is meer bepalend waar iemand zelf geboren is, naast waar iemands ouders geboren zijn. Daarbij wordt het woord migratieachtergrond niet meer gebruikt. De hoofdindeling westers/niet-westers is vervangen door een indeling op basis van werelddelen en veelvoorkomende immigratielanden. Deze indeling wordt geleidelijk ingevoerd in tabellen en publicaties met bevolking naar herkomst. Voor 2020 zijn de verstrekkingen van geneesmiddelen ook gepubliceerd naar de oude indeling in deze StatLinetabel: Personen met verstrekte geneesmiddelen; migratieachtergrond; 2006-2020. Verschillen met de cijfers over 2020 in de huidige tabel hebben deels te maken met definitie-verschillen en deels met kleine administratieve wijzigingen in herkomstgegevens in het BRP.

Meer informatie is te vinden op de themapagina Gezondheid en welzijn.


4. BRONNEN EN METHODEN

De onderzoeksmethode van deze tabel is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Geneesmiddelen.

De zorgverzekeraars leveren aan het Zorginstituut Nederland gegevens over alle geneesmiddelenverstrekkingen per persoon die vergoed worden uit de verplichte basisverzekering voor geneeskundige zorg. Deze registratie wordt gebruikt voor de risicoverevening (RVE-bestanden) en bestaat sinds 2006. Het is een volledig dekkend bestand dat nagenoeg volledig koppelbaar is met de Basisregistratie Personen (BRP).

De indeling in geneesmiddelengroepen gebeurt op basis van de artikelcodes van de G-Standaard, de geneesmiddelendatabank die geleverd wordt door Z-index.

Meer informatie over DDD's is te vinden op de website van de WHO.

In de rapportage Integratie en Samenleven 2024 is voor herkomstgroepen onderzocht in hoeverre verschillen tussen de groepen gerelateerd zijn aan andere relevante achtergrondkenmerken. Hieruit blijkt dat herkomst samenhangt met verstrekkingen van geneesmiddelen, ook wanneer gecorrigeerd wordt voor leeftijd, geslacht en inkomen. De samenhang is in het algemeen kleiner dan zonder correctie voor andere kenmerken. Klik hier voor meer informatie. 


5. MEER INFORMATIE

Infoservice

Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 
Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.