Aardgasbalans; aanbod en verbruik

Gewijzigd op: 15 november 2024

Aardgasbalans; aanbod en verbruik

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie

1. TOELICHTING

Deze tabel geeft het aanbod en verbruik van aardgas weer in balansvorm. De berekening van het aanbod is als volgt: winning uit de bodem plus productie uit andere bronnen plus invoer minus uitvoer minus de levering van aardgas aan schepen die naar het buitenland varen (bunkering) plus voorraadmutatie. Het aanbod is gelijk aan de hoeveelheid aardgas die in Nederland is verbruikt in dezelfde periode. Dit verbruik wordt nader uitgesplitst naar de wijze van aflevering via het gasnet. Dit bestaat uit een hoofdtransportnet met daaraan gekoppeld de regionale netten. De grootverbruikers krijgen gas direct uit het hoofdtransportnet. Dit zijn de elektriciteitscentrales en grote bedrijven. De kleinverbruikers, waaronder de huishoudens, krijgen het aardgas via de regionale netten. Daarnaast is er een post van aardgasverbruik bij de winning en transport. Tot slot is er een kleine post van het afgefakkelde of afgeblazen aardgas.

Gegevens beschikbaar:
Vanaf 1946 per jaar en vanaf 1982 per jaar, per kwartaal en per maand.

Status van de cijfers:
- tot en met 2022 definitief;
- 2023 nader voorlopig;
- 2024 zijn voorlopig.

Wijzigingen per 15 november 2024:
Cijfers voor oktober 2024 zijn toegevoegd. Deze tabel is gereviseerd voor 2015 t/m 2021 als gevolg van nieuwe methoden die ook voor 2022 en 2023 zijn toegepast. Het finaal energieverbruik LPG en het aardgasverbruik van de houtindustrie zijn verbeterd. Het gaat om wijzigingen van maximaal een paar PJ.

Wijzigingen per 31 oktober:
Cijfers over september 2024 zijn geactualiseerd.

Wijzigingen per 15 oktober:
Cijfers over september 2024 zijn toegevoegd.

Wijzigingen per 4 september:
De invoer van vloeibaar aardgas (LNG) is per verslagjaar 2021 uitgesplitst naar land van oorsprong. De cijfers over 2021 zijn gereviseerd en sluiten nu aan bij de meest recente inzichten.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Voorlopige cijfers: een halve maand na afloop van de verslagperiode.
Nader voorlopige cijfers: uiterlijk in juni van het jaar volgend op het verslagjaar.
Definitieve cijfers: uiterlijk in december van het tweede jaar volgend op het verslagjaar.

2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:
Eenheid:
Aardgas wordt gepubliceerd in miljoen kubieke meter (mln m3) aardgas-equivalent. Dit wil zeggen dat het wordt uitgedrukt bij standaard luchtdruk van 101,325 kilopascal (kPa) en temperatuur van 0 graden Celsius met een onderste verbrandingswaarde van 31,65 megajoule per m3 (MJ/m3). Deze eenheid staat ook bekend als Groningen-equivalent.

Aardgas:
Gas van natuurlijke oorsprong dat vooral bestaat uit methaan. Het ontstaat bij hetzelfde proces dat tot de vorming van aardolie leidt. Voor vervoer over lange afstanden per schip wordt aardgas vloeibaar gemaakt.

Vloeibaar aardgas (Lng).
Aardgas in vloeibare vorm. Zo is het gemakkelijker te vervoeren over lange afstanden in schepen. Het gas wordt vloeibaar gemaakt door koeling tot circa min 160 graden Celsius.

Aanbod:
De hoeveelheid aardgas die primair beschikbaar is gekomen voor verbruik in Nederland.

Verbruik:
De hoeveelheid aardgas die is afgeleverd aan verbruikers in Nederland.

Winning uit de bodem:
Het onttrekken van aardgas aan de natuur. Dit kan zowel onder het vaste land zijn als uit het Nederlandse deel van de Noordzee.

Productie uit andere bronnen:
Aardgas verkregen door omzetting van andere energiedragers. Een voorbeeld is de productie van aardgas uit raffinaderijgas. Een ander voorbeeld is de productie van aardgas uit biogas. Dit wordt ook wel groen gas genoemd.

Voorraadmutatie:
De voorraadmutatie bestaat grotendeels uit voorraadveranderingen van liquefied natural gas (Lng). Tevens zijn kleine veranderingen in de noodvoorraad aardgas en in de aardgasleidingen hierbij inbegrepen. Bij extreem koud weer wordt de noodvoorraad gebruikt om de aardgasvoorziening op peil te houden. Bij warm weer wordt deze noodvoorraad weer aangevuld. Bij energiestatistieken is dit de beginvoorraad minus de eindvoorraad, conform de internationale richtlijnen voor energiestatistieken. Een positief getal betekent dus dat de voorraad is afgenomen en dat het aanbod in Nederland is toegenomen. Voor een negatief getal geldt het omgekeerde (toename van de voorraad en afname van het aanbod).

Bunkering:
De levering van brandstof voor de internationale scheepvaart en voor de internationale luchtvaart. Dit betreft schepen of vliegtuigen die vertrekken uit Nederlandse havens en aankomen in/op buitenlandse (lucht)havens. De post bunkering wordt gezien als een vorm van uitvoer. De brandstof komt namelijk niet beschikbaar voor verbruik in Nederland.

Verklaring van symbolen:

niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
* : voorlopige cijfers
** : nader voorlopige cijfers
In deze tabel wordt het symbool niets (blanco) ook gebruikt voor cellen die nihil zijn.

3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:

De aardgasbalans is onderdeel van de totale energiebalans van Nederland.

Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik en
Energiebalans; aanbod en verbruik, sector.

Meer informatie is te vinden op de themapagina Industrie en energie.

4. BRONNEN EN METHODEN

De onderzoeksmethode van deze tabel is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Winning, omzetting en verbruik van energie.

De eindvoorraden worden eenmaal per jaar (eind januari) geijkt op de voorraden zoals opgegeven door Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI). In de overige maanden wordt de eindvoorraad bepaald door middel van de aanvoer en aflevering zoals die is bemeten door de Gasunie (GTS). Hierdoor kan het dus zijn dat er verschillen ontstaan met de waardes die worden gepubliceerd op AGSI.

5. MEER INFORMATIE

Infoservice

Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.

Onderwerpen

Aanbod van aardgas

De hoeveelheid aardgas die primair beschikbaar is gekomen voor verbruik in Nederland. De volgende posten tellen hierbij mee: winning uit de bodem plus productie uit andere bronnen plus invoer minus uitvoer plus voorraadmutatie. Het aldus berekende aanbod is gelijk aan het verbruik in de betreffende periode.

Totaal aanbod

De hoeveelheid aardgas die primair beschikbaar is gekomen voor verbruik in Nederland.

Winning uit de bodem

Het onttrekken van aardgas aan de bodem. Dit kan zowel onder het vaste land zijn als uit het Nederlandse deel van de Noordzee.

Cijfers over fakkels zijn hierin op mindering gebracht.

Productie uit andere bronnen

Aardgas verkregen door omzetting van andere energiedragers. Een voorbeeld is de productie van aardgas uit raffinaderijgas. Een ander voorbeeld is de productie van aardgas uit biogas. Dit wordt ook wel groen gas genoemd.

Invoer van gasvormig aardgas

Invoer van gasvormig aardgas, totaal

Invoer van gasvormig aardgas via pijpleidingen vanuit het buitenland.

Invoer via Noorwegen

Invoer van gasvormig aardgas via pijpleidingen vanuit Noorwegen. Noors gas komt via Duitsland de grens over bij Emden.

Invoer via Duitsland

Invoer van gasvormig aardgas via pijpleidingen dat vanuit Duitsland komt met uitzondering van de grensovergang met Emden. Dit is inclusief opslag in Duitse gasopslagen.

Invoer via België

Invoer van gasvormig aardgas via pijpleidingen vanuit het België.

Invoer via Verenigd Koninkrijk

Invoer van gasvormig aardgas uit Verenigd Koninkrijk via de BBL  pijpleiding en winningsvelden op zee.

Invoer via Denemarken

Invoer van gasvormig aardgas via pijpleidingen vanuit Denemarken via winningsvelden op zee.

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG)

Invoer vloeibaar aardgas (LNG), totaal

Invoer van liquefied natural gas (LNG) vanuit het buitenland. Aardgas in vloeibare vorm. Zo is het gemakkelijker te vervoeren over lange afstanden in schepen. Het gas wordt vloeibaar gemaakt door koeling tot circa min 160 graden Celsius.

Invoer via Verenigde Staten

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit de Verenigde Staten.

Invoer via Noorwegen

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit Noorwegen.

Invoer via Rusland

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit Rusland.

Invoer via Afrika

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit Afrika

Invoer via Azië

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit Azië

Invoer via Amerika excl. de VS

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) uit Noord- en Zuid-Amerika exclusief de Verenigde Staten.

Invoer via Overig/onbekend

Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) met Onbekende en of Overige herkomst.

Uitvoer van gasvormig aardgas

Uitvoer van gasvormig aardgas, totaal

Uitvoer van gasvormig aardgas door pijpleidingen naar het buitenland.

Uitvoer naar Noorwegen

Er vindt geen uitvoer naar Norwegen plaats.

Uitvoer naar Duitsland

Uitvoer van gasvormig aardgas door pijpleidingen naar Duitsland met uitzonderding van de grensovergang bij Emden.

Uitvoer naar België

Uitvoer van gasvormig aardgas door pijpleidingen naar België.

Uitvoer naar Verenigd Koninkrijk

Uitvoer van gasvormig aardgas door BBL pijpleidingen naar het Verenigd Koninkrijk.

Uitvoer naar Denemarken

Er vindt geen uitvoer naar Denemarken plaats.

Uitvoer van vloeibaar aardgas (LNG)

Uitvoer van liquefied natural gas (LNG). Aardgas in vloeibare vorm.
Zo is het gemakkelijker te vervoeren over lange afstanden in schepen. Het gas wordt vloeibaar gemaakt door koeling tot circa min 160 graden Celsius.

Bunkering

De levering van brandstof voor de internationale scheepvaart en voor de internationale luchtvaart. Dit betreft schepen of vliegtuigen die vertrekken uit Nederlandse havens en aankomen in/op buitenlandse (lucht)havens. De post bunkering wordt gezien als een vorm van uitvoer. De brandstof komt namelijk niet beschikbaar voor verbruik in Nederland.

Voorraadmutatie

Voorraadveranderingen van aardgas in aardgasbergingen en opslagtanks voor vloeibaar aardgas (Lng). Tevens zijn kleine veranderingen in de noodvoorraad aardgas en in de aardgasleidingen hierbij inbegrepen. Bij extreem koud weer wordt de noodvoorraad gebruikt om de aardgasvoorziening op peil te houden. Bij warm weer wordt deze noodvoorraad weer aangevuld. Bij energiestatistieken is dit de beginvoorraad minus de eindvoorraad, conform de internationale richtlijnen voor energiestatistieken. Een positief getal betekent dus dat de voorraad is afgenomen en dat het aanbod in Nederland is toegenomen. Voor een negatief getal geldt het omgekeerde (toename van de voorraad en afname van het aanbod).

Verbruik van aardgas

De hoeveelheid aardgas die is afgeleverd aan verbruikers in Nederland.

Totaal verbruik

De hoeveelheid aardgas die is gebruikt door bedrijven, huishoudens en vervoer in Nederland.

Via het hoofdtransportnet

Aardgas wordt getransporteerd via een netwerk van verbindingen. Dit gasnet bestaat uit een hoofdtransportnet met daaraan aftakkingen naar regionale netten. Grootverbruikers van aardgas nemen aardgas rechtstreeks van het hoofdtransportnet af. Dit zijn de elektriciteitscentrales en grote bedrijven. De kleinverbruikers, waaronder huishoudens, zijn aangesloten op de regionale netten.

Totaal via het hoofdtransportnet

Totale afzet van aardgas via het hoofdtransportnet.

Elektriciteitscentrales

Levering voornamelijk direct uit het hoofdtransportnet van aardgas aan elektriciteitscentrales.

Overige verbruikers

Leveringen van aardgas direct uit het hoofdtransportnet aan eindverbruikers, behalve de elektriciteitscentrales.

Via regionale netten

Levering van aardgas door gasdistributiebedrijven direct aan de eindverbruikers. Dit zijn de kleinverbruikers waaronder de huishoudens.

Verbruik bij winning en aardgastransport

Het verbruik van aardgas door winningsbedrijven op de gaswinningslocaties en door distributiebedrijven bij het transport van aardgas.

Eindvoorraad

De opgeslagen hoeveelheid aardgas aan het einde van de verslagperiode.

Eindvoorraad, gasvormig aardgas

Maximale opslagcapaciteit voor gasopslagen van gasvormig aardgas gebaseerd op cijfers van de Aggregated Gas Storage Inventory (AGSI)

Eindvoorraad, vloeibaar aardgas (LNG)

Maximale opslagcapaciteit voor gasopslagen van vloeibaar aardgas gebaseerd op cijfers van de Aggregated LNG Storage Inventory (ALSI)

Fakkels

Overtollig aardgas dat tijdens de winning wordt verbrand of afgeblazen. Gaswinningsbedrijven moeten om productietechnische redenen soms gedurende een korte periode aardgas afvoeren. Bij het affakkelen wordt het aardgas verbrand. Afblazen is het onverbrand vrijlaten.

Cijfers over de fakkels zijn in mindering gebracht op de winning van aardgas.

Opslagcapaciteit, totaal

De hoeveelheid aardgas dat kan worden opgeslagen, voor zowel gasvormig als vloeibaar aardgas.

Opslagcapaciteit, gasvormig

De hoeveelheid gasvormig aardgas dat kan worden opgeslagen.

Opslagcapaciteit, vloeibaar

De hoeveelheid vloeibare aardgas dat kan worden opgeslagen.

Perioden

2023 augustus**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2023 september**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2023 oktober**
```
Nader voorlopige cijfers
```
2024 augustus*
```
Voorlopige cijfers
```
2024 september*
```
Voorlopige cijfers
```
2024 oktober*
```
Voorlopige cijfers
```

Variabelen kunnen gesleept worden naar de kop, rijen of kolommen van de tabel. In de kop is maar één item van een variabele te selecteren.



		Perioden
Onderwerp		2023 augustus**	2023 september**	2023 oktober**	2024 augustus*	2024 september*	2024 oktober*
Aanbod van aardgas Totaal aanbod	mln m3	1 924	1 924	2 135	1 659	1 792	2 236
Winning uit de bodem	mln m3	814	668	822	796	627	815
Productie uit andere bronnen	mln m3	32	32	31	32	30	32
Invoer van gasvormig aardgas Invoer van gasvormig aardgas, totaal	mln m3	2 751	1 927	2 248	2 992	1 982	1 815
Invoer via Noorwegen	mln m3	1 031	769	1 116	1 115	908	786
Invoer via Duitsland	mln m3	561	322	299	643	223	311
Invoer via België	mln m3	795	593	729	566	503	631
Invoer via Verenigd Koninkrijk	mln m3	279	164	17	549	269	0
Invoer via Denemarken	mln m3	85	78	87	120	78	87
Invoer van vloeibaar aardgas (LNG) Invoer vloeibaar aardgas (LNG), totaal	mln m3	2 190	1 707	2 085	1 647	1 628	1 587
Invoer via Verenigde Staten	mln m3	1 609	1 389	1 239	997	1 293	1 259
Invoer via Noorwegen	mln m3	182	97	104	167	88	86
Invoer via Rusland	mln m3	107	112	112	198	230	224
Invoer via Afrika	mln m3	101	108	427	91	0	0
Invoer via Azië	mln m3	0	0	0	0	0	0
Invoer via Amerika excl. de VS	mln m3	190	0	202	191	5	5
Invoer via Overig/onbekend	mln m3	1	1	1	3	13	13
Uitvoer van gasvormig aardgas Uitvoer van gasvormig aardgas, totaal	mln m3	2 830	2 177	2 562	2 112	2 123	2 363
Uitvoer naar Noorwegen	mln m3
Uitvoer naar Duitsland	mln m3	2 363	1 678	2 135	1 676	1 773	2 080
Uitvoer naar België	mln m3	468	498	418	437	349	268
Uitvoer naar Verenigd Koninkrijk	mln m3	0	0	9	0	0	14
Uitvoer naar Denemarken	mln m3
Uitvoer van vloeibaar aardgas (LNG)	mln m3	57	75	104	94	66	88
Bunkering	mln m3	31	25	24	44	38	24
Voorraadmutatie	mln m3	-945	-132	-361	-1 557	-249	463
Verbruik van aardgas Totaal verbruik	mln m3	1 924	1 924	2 135	1 659	1 792	2 236
Via het hoofdtransportnet Totaal via het hoofdtransportnet	mln m3	.	.	.	.	.	.
Elektriciteitscentrales	mln m3	639	615	407	430	412	.
Overige verbruikers	mln m3	.	.	.	.	.	.
Via regionale netten	mln m3	.	.	.	.	.	.
Verbruik bij winning en aardgastransport	mln m3	35	27	36	38	27	36
Eindvoorraad	mln m3	13 903	14 036	14 397	13 408	13 658	13 195
Eindvoorraad, gasvormig aardgas	mln m3	13 565	13 792	14 223	13 126	13 465	12 926
Eindvoorraad, vloeibaar aardgas (LNG)	mln m3	339	243	174	283	193	268
Fakkels	mln m3	1	1	2	1	1	2
Opslagcapaciteit, totaal	mln m3	14 856	14 856	14 856	15 025	15 025	15 025
Opslagcapaciteit, gasvormig	mln m3	14 321	14 321	14 321	14 475	14 475	14 475
Opslagcapaciteit, vloeibaar	mln m3	535	535	535	551	551	551

Bron: CBS

Aardgasbalans; aanbod en verbruik

Gewijzigd op: 15 november 2024