Cao - lonen; index 1990=100, bedrijfstakken (SBI'93), Cao-sector, 1999-2003

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen- en methodenbeschrijving
5. Meer informatie

1. TOELICHTING

De tabel bevat gegevens over indexcijfers (1990 = 100) 
van de cao-lonen inclusief bijzondere beloningen, 
per maand en per uur, eerst gepubliceerd.
In de tabel zijn de gegevens uit te splitsen naar:
- Leeftijdscategorieën jeugd en  volwassenen; 
- cao-sector;       
- economische activiteiten (SBI 1993);
- bedrijfssectoren, -takken en -klassen;
- maand. 

Gegevens beschikbaar vanaf januari 1999

Frequentie: stopgezet per 1 juli 2003. Vervangen door 
de reeks 2000=100.

2.DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Verklaring van de in de tabel gebruikte symbolen:

lege cel  : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. 	  : onbekend; het CBS heeft hier geen cijfers over
x 	  : geheim; het CBS heeft hier wel cijfers over maar kan 
  	    deze geheim om geheimhoudingsredenen niet publiceren            
 


-         : nihil (het cijfer is echt '0')
0 (0,0)   : het cijfer komt na afronding uit op 0 (0,0). Het cijfer 
            is dus kleiner dan de helft van de gekozen eenheid            

*         : voorlopige cijfers
**        : nader voorlopige cijfers (deze hebben een meer 
            definitieve status dan voorlopige cijfers) 

3.KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN


Cao-lonen; indexcijfers (1990=100)

Contractuele 
loonkosten (1990=100)
      
Contrac
tuele arbeidsduur 
(1990=100)

Cao-lonen; 
indexcijfers (2000=100)

4.BESCHRIJVING VAN HET ONDERZOEK

De indexcijfers van cao-lonen
-----------------------------
Uit de statistiek Indexcijfers van cao-lonen 
komen elke maand cijfers 
beschikbaar over de contractuele loon- en 
arbeidsduurontwikkeling van 
werknemers. Deze cijfers hebben betrekking op 
de loon- en arbeidsduur-
gegevens zoals die staan vermeld in 
collectieve arbeidsovereenkomsten 
(cao's). Elke maand worden uitkomsten 
gepubliceerd over:
- de cao-loonontwikkeling (bruto lonen)
- de contractuele loonkosten per uur
- de contractuele arbeidsduur van volwassen 
werknemers.
Deze uitkomsten worden gepubliceerd in de vorm 
van indexcijfers, waarbij 
1990 op 100 is gesteld. Na afloop van het jaar 
wordt ook een jaarcijfer 
berekend. Dit jaarcijfer is gelijk aan het 
rekenkundig gemiddelde van de 
twaalf maandcijfers. 

Bij de indexcijfers van de cao-lonen gaat het 
om de ontwikkeling van de 
bruto lonen waarop werknemers bij een normale 
arbeidsduur onvoorwaardelijk 
recht hebben. Er worden dus geen gerealiseerde 
bedragen waargenomen; 
alleen afspraken met betrekking tot de 
schaallonen en bindend 
voorgeschreven toeslagen komen in de 
ontwikkeling van het cao-loon tot 
uitdrukking. De brutering van de 
overhevelingstoeslag (vanaf januari 2001) 
is zodanig in de indexcijfers verwerkt, dat de 
brutering niet leidt tot 
loonmutaties, voorzover niet van de wettelijke 
bruteringsregeling 
(verhoging van het loon met 1,9 procent met 
een maximum van 791,85 euro 
per jaar) is afgeweken. De contractuele 
jaarlijkse arbeidsduur is de in de 
cao's overeengekomen jaarlijkse arbeidsduur 
van volwassen 
voltijdwerknemers. De per cao gemeten loon- en 
arbeidsduurontwikkelingen 
worden samengevoegd en gewogen met behulp van 
loonsommen waarin ook 
werknemers die geen voltijdbaan hebben en 
werknemers die niet onder een 
cao vallen zijn meegenomen. Er wordt dus 
verondersteld dat de cao-
loonmutaties ook betrekking hebben op 
werknemers die in deeltijd werken 
of die niet onder de werkingssfeer van een cao 
vallen. In 1990 hadden twee 
van de drie werknemers een voltijdbaan en viel 
ongeveer driekwart van 
alle werknemers onder de werkingssfeer van een 
cao.

De statistiek omvat alle bedrijfstakken en 
grootteklassen, behalve:
- particuliere huishoudens met personeel in 
loondienst (Sbi-code 95)
- internationale gemeenschapsorganen (Sbi-code 
99).

Eens in de tien jaar worden de basisgegevens 
voor de reeksen met 
cao-gegevens opnieuw vastgesteld. Op dit 
moment hebben de indexcijfers 
nog 1990 als basis, maar inmiddels worden 
voorbereidingen getroffen om 
over te gaan op uitkomsten met 2000 als 
basisjaar. Verwacht kan worden 
dat deze nieuwe gegevens in de loop van 2003 
gepubliceerd gaan worden.

Eerst gepubliceerde cijfers en definitieve 
cijfers.
De maandcijfers worden binnen één maand na 
afloop van de desbetreffende 
kalendermaand gepubliceerd. Dit is het 
zogenoemde eerst gepubliceerde 
cijfer. Als een indexcijfer gepubliceerd 
wordt, zijn daarin alle cao's 
verwerkt waarvan op dat moment de cijfers 
bekend zijn. Voor cao's die nog 
niet zijn afgesloten, wordt dan uitgegaan van 
ongewijzigde cao-afspraken. 
In werkelijkheid worden in cao's echter 
meestal wel loonsverhogingen 
overeengekomen, en deze kunnen ook met 
terugwerkende kracht worden 
afgesloten. De eerst gepubliceerde 
indexcijfers over de loonontwikkeling 
zijn daarom vaak lager dan de later 
gepubliceerde voorlopige en 
definitieve indexcijfers. Elke erop volgende 
maand worden de indexcijfers 
opnieuw samengesteld en gepubliceerd, waarbij 
in de praktijk meestal geldt 
dat elk volgend voorlopig cijfer dichter bij 
het definitieve indexcijfer 
uitkomt. De gegevens van een kalenderjaar 
worden definitief vastgesteld 
als alle cao's zijn afgesloten, maar uiterlijk 
in de maand mei van het 
daarop volgende jaar. 

In StatLine worden de uitkomsten maandelijks 
vernieuwd. Op die manier 
kunnen steeds de meest actuele uitkomsten 
worden opgevraagd: van de 
recentste maand het eerst gepubliceerde 
cijfer, van de voorgaande maand 
het tweede cijfer, enzovoort. Dit zijn de 
meest recente uitkomsten. Omdat 
in verschillende contracten specifiek gebruik 
wordt gemaakt van de eerst 
gepubliceerde cijfers, wordt een selectie van 
deze cijfers apart 
bijgehouden op StatLine. Deze eerst 
gepubliceerde cijfers zijn, afgezien 
van de uitkomst over de recentste maand, dus 
verouderde cijfers.

Als bij het berekenen van jaarlijkse mutaties 
uitgegaan wordt van de 
meest recente uitkomsten, komt de gevonden 
loonmutatie in de praktijk vaak 
lager uit dan het cijfer dat uiteindelijk op 
basis van de definitieve 
indexcijfers berekend kan worden. Vaak wordt 
geadviseerd om bij het 
berekenen van jaarmutaties gebruik te maken 
van twee maandcijfers met 
eenzelfde status, dus bijvoorbeeld het eerst 
gepubliceerde indexcijfer 
van januari van het voorgaande jaar en het 
eerstgepubliceerde indexcijfer 
van januari van dit jaar. Hierbij wordt dan 
verondersteld dat het verschil 
tussen het eerst gepubliceerde indexcijfer en 
het definitieve cijfer in 
beide jaren even groot zal zijn. Zodra cao's 
in een bepaald jaar echter 
sneller of minder snel worden afgesloten dan 
in het voorgaande jaar, of 
als cao's met een looptijd van bijvoorbeeld 
anderhalf jaar of twee jaar 
worden afgesloten in plaats van één jaar, gaat 
deze veronderstelling niet 
op. Daarom kan in contracten het beste gebruik 
worden gemaakt van de 
definitieve indexcijfers.

Detaillering van de uitkomsten
------------------------------
De indexcijfers van de cao-lonen zijn er in 
vier varianten, omdat 
onderscheid wordt gemaakt tussen cao-lonen 
inclusief bijzondere beloningen 
en cao-lonen exclusief bijzondere beloningen, 
en tussen cao-lonen per uur 
en cao-lonen per maand. In casu worden twee 
varianten gepubliceerd, de 
cao-lonen inclusief bijzondere beloningen per 
uur en per maand. De 
uitkomsten van de indexcijfers cao-lonen, 
eerst gepubliceerd, worden 
gedetailleerd naar:
- leeftijdscategorie: jeugd en volwassenen 
- cao-sector: particuliere bedrijven, overheid 
en gesubsidieerde sector
- economische activiteit(SBI'93), 
onderscheiden naar bedrijfstakken en 
  bedrijfsklassen.

In beginsel zijn ook indexcijfers beschikbaar, 
waarbij tegelijkertijd 
onderscheid wordt gemaakt naar deze drie 
variabelen; voor enkele 
categorieën is de detaillering dan echter 
beperkt.

Alleen de tabellen met eerst gepubliceerde 
cijfers starten pas vanaf 1999. 
Indexcijfers van cao-lonen van vóór 1990 zijn 
als 'indexcijfers 
regelingslonen' onder andere te vinden in de 
StatLinepublicatie 
Tijdreeksen arbeid en sociale zekerheid.

Loonindexering in leveringscontracten en 
arbeidsovereenkomsten 
----------------------------------------------
----------------
Indien indexcijfers over de contractuele 
loonontwikkeling in leverings- 
contracten of arbeidsovereenkomsten worden 
gebruikt, dient rekening 
gehouden te worden met de verschillende 
reeksen, en het verschil tussen 
eerst gepubliceerde cijfers, voorlopige 
cijfers en definitieve cijfers. 
Een procentuele mutatie wordt hierbij als 
volgt uit twee indexcijfers 
berekend: neem het indexcijfer cao-lonen van 
het huidige jaar, deel dat 
door het overeenkomstige indexcijfer cao-lonen 
van het voorgaande jaar, 
vermenigvuldig het resultaat met 100, en 
verminder dat resultaat
met 100. Uitgaande van het definitieve 
jaargemiddelde indexcijfer totaal 
cao-lonen per uur, inclusief bijzondere 
beloningen, 1999 en 1998 ziet de 
mutatie er als volgt uit:

128,0
-------  x 100 - 100 = 3,3 %
123,9

5. MEER INFORMATIE

Infoservice: 
http://www.cbs.nl/infoservice
Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek 
Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld