Mestafzet buiten de Nederlandse landbouw: mineralen, mestsoorten
Gewijzigd op: 15 maart 2024
- Lijngrafiek
- Verticale staaf
- Horizontale staaf
- Let op: selectie wordt aangepast
Grafische presentatie
Delen
Gekopieerd naar klembord
- Tabeltoelichting
- Onderwerpen/classificaties
Tabelinformatie
Mestafzet buiten de Nederlandse landbouw: mineralen, mestsoorten
Afzet van dierlijke mest buiten de Nederlandse landbouw INHOUDSOPGAVE 1. Toelichting 2. Definities en verklaring van symbolen 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen 4. Bronnen en methoden 5. Meer informatie 1. TOELICHTING De tabel geeft landelijke cijfers over de afzet van dierlijke mest buiten de Nederlandse landbouw. De afzet buiten de landbouw omvat export, afzet naar hobbybedrijven en particulieren, natuurterreinen en mestverwerking. Gegevens beschikbaar vanaf: 1990 Status van de cijfers: De cijfers zijn bij eerste publicatie definitief maar nieuwe inzichten in berekeningsmethoden kunnen aanleiding geven tot herberekening van de tijdreeks. Wijzigingen per 15 maart 2024: De cijfers over 2022 zijn toegevoegd. Door nieuwe inzichten in de omvang van gasvormige stikstofverliezen uit stallen kunnen de cijfers over de afzet buiten de landbouw gewijzigd zijn. Wanneer komen er nieuwe cijfers? De cijfers over 2023 verschijnen in het eerste kwartaal van 2025. 2. DEFINITIES EN VERKLARINGEN VAN SYMBOLEN Definities: Fosfaat (P2O5): De hoeveelheid fosfaat kan worden omgerekend in fosfor (P) door te delen door 2,29. Verklaring van symbolen: niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen . : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers In het geval van afronding kan het voorkomen dat de totalen niet geheel overeenstemmen met de som der opgetelde getallen. 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN Relevante tabellen: Dierlijke mest; productie, transport en gebruik; kerncijfers. Dierlijke mest; productie en mineralenuitscheiding; diercategorie, regio. Dierlijke mest; productie en mineralenuitscheiding; bedrijfstype, regio. Mineralenbalans landbouw. Relevante artikelen: Emissies naar lucht uit de landbouw 1990-2021. Meer informatie is te vinden op de themapagina Natuur en milieu. 4. BRONNEN EN METHODEN De afzet buiten de landbouw in deze tabel stemt overeen met de afzet buiten de landbouw die toegepast wordt in het rekenmodel voor emissies uit de landbouw met het rekenmodel NEMA (National Emission Model for Agriculture). De hoeveelheid fosfaat in de afzet van dunne mest is gebaseerd op vervoersbewijzen. De afzet van fosfaat in vaste mest is gebaseerd op gehalten in de betreffende mestsoort volgens berekeningen van de mest- en mineralenproductie. Dit is zo gedaan omdat uit studies in het kader van de Monitoring van de mestmarkt is gebleken dat fosfaatgehaltes van vaste mest op basis van vervoersbewijzen niet representatief waren. De afzet van stikstof is vervolgens berekend met de N/P2O5-verhouding van de betreffende mestsoort. Deze verhouding is gebaseerd op excretie van stikstof en fosfaat minus de gasvormige stikstofverliezen volgens de rekenmethodiek van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet(CDM). Volgtijdelijke vergelijkbaarheid Voor de periode 1990-2004 zijn geen gegevens beschikbaar over de mestafzet naar particulieren en voor de periode 1990-2009 ontbreken gegevens over afzet van opgeslagen mest naar natuurterreinen. De weidemest van graasdieren van landbouwbedrijven die grazen in natuurterreinen wordt ook gerekend tot afzet buiten de landbouw. Cijfers over deze vorm van mestafzet zijn beschikbaar vanaf 2006. Tot en met 2005 werden producten waarin dierlijke mest is verwerkt zoals substraat voor de champignonteelt beschouwd als verwerkte mest en daarmee als afzet buiten de landbouw. Per 1-1-2006 is de definitie van dierlijke mest in de Meststoffenwet gewijzigd en worden alle producten waarin dierlijke mest is verwerkt beschouwd als dierlijke mest. Dit betekent dat vanaf 2006 deze producten niet langer automatisch als afzet buiten de landbouw worden gerekend maar alleen nog na export, afzet naar hobbybedrijven, particulieren of naar natuurterreinen. Met ingang van 1-1-2006 valt ook de mestproductie van paarden en pony's binnen de Meststoffenwet. 5. MEER INFORMATIE Infoservice. Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits CBS als bron wordt vermeld.
-
Onderwerpen
-
Totaal afzet buiten de landbouw
-
Mestexport, netto
Export van mest in bewerkte en onbewerkte vorm, verminderd met de import van mest. In vergelijking met de export is de import zeer gering en deze bestaat hoofdzakelijk uit paardenmest die in Nederland wordt verwerkt tot substraat voor de champignonteelt.
-
Hobbybedrijven en particulieren
De afzet naar hobbybedrijven omvat de afzet van mest naar bedrijven met landbouwkundige activiteiten maar die qua omvang niet gerekend worden tot landbouwbedrijven. De afzet naar particulieren bestaat vooral uit afzet naar tuincentra. Tot en met 2004 zijn er geen cijfers over de afzet naar particulieren.
-
Natuurterreinen
Afzet van opgeslagen mest naar natuurterreinen plus de weidemest van graasdieren van landbouwbedrijven die grazen in natuurterreinen. Cijfers over de afzet van opgeslagen mest zijn beschikbaar vanaf 2010 en cijfers over de productie van weidemest van landbouwhuisdieren in natuurterrein zijn beschikbaar vanaf 2006.
-
Mestverwerking
Tot en met 2005 werd de verwerking van dierlijke mest in producten zoals substraat voor de champignonteelt beschouwd als mestverwerking en daarmee als afzet buiten de landbouw. Per 1-1-2006 is de definitie van dierlijke mest in de Meststoffenwet gewijzigd waardoor de verwerking van dierlijke mest in producten zoals substraat voor de champignonteelt niet meer gezien wordt als mestverwerking. Alleen export, afzet naar hobbybedrijven, particulieren of natuurterreinen van deze producten gelden dan nog als afzet buiten de landbouw. Vanaf 2006 bestaat mestverwerking alleen nog uit mestvernietiging (verbranden of vergassen). De Meststoffenwet rekent export ook tot mestverwerking. Export is in deze tabel echter apart weergegeven.
-
-
Mineralen
-
Stikstof (N)
Stikstof is een chemisch element met symbool N (Nitrogen). Kleur-, smaak- en reukloos gas dat het hoofdbestanddeel (78%) is van de ons omringende lucht. Stikstofverbindingen zijn essentiële bouwstoffen voor alles wat leeft: zonder stikstof kunnen organismen geen eiwitten maken. Stikstof wordt opgenomen in de vorm van nitraat- of ammoniumzouten. Bij een overmaat in het milieu worden deze stoffen niet meer allemaal opgenomen en is er sprake van vermesting of eutrofiëring.
-
Fosfaat (P2O5)
Fosfor is een chemisch element met symbool P (Phosphorus). Fosfaat (P2O5) is een verbinding van fosfor met zuurstof. Fosforverbindingen zijn voedingsstoffen en van levensbelang voor alle organismen omdat het een bouwstof is voor verschillende eiwitten. Bij een overmaat in het milieu worden deze stoffen niet meer allemaal opgenomen en is er sprake van vermesting of eutrofiëring.
-
-
Mestsoorten
-
Totaal mestsoorten
Totaal van dunne en vaste mest van rundvee, varkens, pluimvee en van overige diersoorten zoals paarden, pony's, schapen, geiten, konijnen en pelsdieren.
-
-
Perioden
-
2000
-
2005
-
2010
-
2014
-
2015
-
2016
-
2017
-
2018
-
2019
-
2020
-
2021
-
2022
-
Variabelen kunnen gesleept worden naar de kop, rijen of kolommen van de tabel. In de kop is maar één item van een variabele te selecteren.
| |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Totaal afzet buiten de landbouw | Mestexport, netto | Hobbybedrijven en particulieren | Natuurterreinen | Mestverwerking | ||
mln kg | |||||||
Stikstof (N) | 2000 | 31,9 | 21,2 | 6,9 | . | 3,9 | |
2005 | 48,4 | 29,0 | 14,4 | . | 5,1 | ||
2010 | 69,7 | 36,7 | 10,6 | 2,9 | 19,4 | ||
2014 | 75,6 | 39,8 | 12,7 | 3,5 | 19,7 | ||
2015 | 81,3 | 45,2 | 12,4 | 3,3 | 20,4 | ||
2016 | 84,8 | 49,5 | 12,6 | 3,8 | 18,9 | ||
2017 | 78,2 | 46,7 | 8,8 | 4,1 | 18,5 | ||
2018 | 71,9 | 46,6 | 7,4 | 3,9 | 14,0 | ||
2019 | 74,9 | 46,2 | 7,1 | 4,0 | 17,5 | ||
2020 | 73,5 | 45,3 | 7,0 | 4,2 | 17,0 | ||
2021 | 67,6 | 41,4 | 6,4 | 3,8 | 16,0 | ||
2022 | 64,7 | 40,3 | 6,3 | 3,8 | 14,4 | ||
Fosfaat (P2O5) | 2000 | 17,8 | 13,1 | 3,0 | . | 1,7 | |
2005 | 26,5 | 17,3 | 6,6 | . | 2,6 | ||
2010 | 36,7 | 21,5 | 4,9 | 1,0 | 9,4 | ||
2014 | 40,3 | 24,1 | 5,3 | 1,2 | 9,7 | ||
2015 | 44,8 | 28,5 | 5,3 | 1,2 | 9,7 | ||
2016 | 48,0 | 32,5 | 5,2 | 1,3 | 9,0 | ||
2017 | 44,6 | 31,1 | 3,6 | 1,3 | 8,6 | ||
2018 | 42,8 | 33,3 | 3,0 | 1,1 | 5,4 | ||
2019 | 45,2 | 34,0 | 2,9 | 1,1 | 7,2 | ||
2020 | 44,1 | 33,1 | 2,8 | 1,1 | 7,1 | ||
2021 | 39,6 | 29,9 | 2,6 | 1,1 | 6,1 | ||
2022 | 37,9 | 29,0 | 2,5 | 1,1 | 5,3 |
Bron: CBS