Internationale handel en doorvoer; waarde, gewicht, goederen, vervoerwijze

INHOUDSOPGAVE

1. Toelichting
2. Definities en verklaring van symbolen
3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen
4. Bronnen en methoden
5. Meer informatie


1. TOELICHTING

Deze tabel geeft inzicht in de internationale goederenstromen vanuit, naar en door Nederland. De tabel geeft voor de invoer-, uitvoer-, wederuitvoer- en doorvoerstromen en het entrepotverkeer de waarde en het brutogewicht van de vervoerde goederen per goederengroep, vervoerwijze, vrachttype (wel of niet in containers vervoerd), landengroep van herkomst of bestemming en landengroep van lading of lossing.

Deze tabel wordt medegefinancierd door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. 

Gegevens beschikbaar vanaf: 2007

Status van de cijfers: 
De cijfers in deze tabel zijn voorlopig.

Wijzigingen per 8 december 2023:
Toegevoegd zijn de voorlopige cijfers over 2022 en de cijfers over 2021 zijn bijgesteld. Vanaf het jaar 2021 bevat de tabel geen gegevens meer over entrepotopslag, entrepotdoorvoer en transportdoorvoer. De totale doorvoer en de quasi-doorvoer blijven onderdeel van de tabel. Zie ook hoofdstuk 4.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De nieuwe, voorlopige cijfers komen doorgaans één jaar na afloop van het verslagjaar beschikbaar. De cijfers over internationale goederenstromen kunnen worden aangepast op basis van het beschikbaar komen van nieuw of geactualiseerd bronmateriaal. Hierdoor hebben de cijfers voor een langere periode een voorlopig karakter. 


2. DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN

Definities:

Internationale goederenstromen
Het vervoer van goederen tussen twee landen. 

Goederen
Grondstoffen, halffabricaten en eindproducten, exclusief elektriciteit en exclusief het materieel waarmee de goederen worden vervoerd.

Goederengroep
Groepering van goederensoorten, gebaseerd op de 'Nomenclature uniforme des marchandises pour les Statistiques de Transport, 2007' (NST 2007). Deze codering is sinds 2008 van kracht binnen de lidstaten van de Europese Unie.

Invoer
De som van invoer voor binnenlands gebruik en invoer voor wederuitvoer.

Invoer voor binnenlands gebruik
De voor ingezetenen bestemde goederen, die vanuit het buitenland in het economisch gebied van Nederland zijn gebracht. Hiertoe behoren ook voor verwerking in het productieproces benodigde grondstoffen, halffabricaten, brandstoffen en voor investeringen bestemde vaste activa.

Invoer voor wederuitvoer
De goederen die Nederland binnenkomen, daarbij (tijdelijk) eigendom worden van een ingezetene, en daarna, zonder dat significant industriële bewerking plaatsvindt, Nederland weer verlaten.

Ingezetene
Persoon of bedrijf behorend tot de Nederlandse economie. Het betreft personen die langer dan één jaar in Nederland verblijven en bedrijven die gevestigd zijn in Nederland, inclusief vestigingen van buitenlandse ondernemingen in Nederland.

Uitvoer
De som van uitvoer van Nederlands product en wederuitvoer.

Uitvoer van Nederlands product
Het leveren van goederen door ingezetenen vanuit het economisch gebied van Nederland aan het buitenland. Het betreft goederen die in Nederland zijn voortgebracht of vervaardigd.

Wederuitvoer
De goederen die Nederland verlaten, nadat ze na binnenkomst in Nederland (tijdelijk) eigendom zijn geworden van een ingezetene en geen significante industriële bewerking hebben ondervonden.

Doorvoer
De som van quasi-doorvoer, transportdoorvoer en entrepotdoorvoer.

Quasi-doorvoer
Goederen die Nederland binnenkomen en in (vrijwel) onbewerkte staat Nederland weer uitgaan. Een Nederlands ingezetene wordt op geen enkel moment eigenaar van de goederen. Daarnaast moet er nog één van de volgende administratieve handelingen gebeuren in Nederland, wil er sprake zijn van quasi-doorvoer:
– De goederen van buiten de EU worden bij aankomst in Nederland vrijgemaakt;
– De goederen verlaten Nederland en de EU en er wordt door de douane een uitvoerdocument opgemaakt;
– De internationale goederen worden in Nederland voor minimaal één dag opgeslagen. Hierdoor wordt de eigenaar BTW-plichtig en moet hij zich laten registreren voor de BTW.

Transportdoorvoer
De goederen die op weg van het ene naar het andere land over Nederlands grondgebied worden vervoerd, daar worden overgeladen van het ene op het andere transportmiddel en in buitenlands bezit blijven, maar niet tijdelijk worden opgeslagen in een douane-entrepot, noch door de Nederlandse douane worden in- of uitgeklaard. Deze goederen kunnen gedurende de gehele tijd dat ze in Nederland zijn onder douanetoezicht staan, of ze waren al voordat ze naar Nederland kwamen in het vrije verkeer gebracht. Buitengesloten is de transportdoorvoer zonder overlading op Nederlands grondgebied.

Entrepotverkeer
Douanegoederen die na aankomst in Nederland voor een bepaalde tijd zijn opgeslagen in een entrepot (een opslagplaats voor nog niet ingeklaarde, aan invoerrechten onderhevige goederen). Goederen kunnen na uitslag uit het entrepot direct doorgaan naar het buitenland (entrepotdoorvoer) of worden vrijgemaakt in Nederland. In het laatste geval betreft het invoer, al dan niet gevolgd door een wederuitvoer, of een quasi-doorvoer. Dat is afhankelijk van de eindbestemming en wie er eigenaar van de goederen is of wordt. Het verschil tussen de opslag in het entrepot en de uitslag ten behoeve van vrijmaking in Nederland wordt het saldo entrepotopslag genoemd.

Waarde
Geschatte waarde van de vervoerde goederen in duizend euro. Bij invoer is dit de waarde van door het buitenland aan ingezetenen geleverde goederen volgens de statistieken van de Internationale handel. Bij invoer uit EU-landen gaat het om de waarde van de goederen inclusief vracht- en verzekeringskosten tot aan de Nederlandse grens. Bij invoer uit niet-EU-landen betreft het de waarde inclusief vracht- en verzekeringskosten tot aan de buitengrens van de Europese Unie. Bij uitvoer is het de waarde van de door ingezetenen aan het buitenland geleverde goederen volgens de statistieken van de Internationale handel. Dit is de waarde, inclusief vracht- en verzekeringskosten tot aan de Nederlandse grens.

Brutogewicht
Geschat brutogewicht van de vervoerde goederen in duizend kg. Het brutogewicht omvat het gewicht van de goederen en de verpakking, maar niet het gewicht van de container waarin de goederen eventueel worden vervoerd.

Vervoerwijze
Vervoermiddel waarmee de goederen over de Nederlandse grens worden getransporteerd. Mogelijke vervoerwijzen zijn: zeevaart, binnenvaart, wegvervoer, spoorvervoer, luchtvaart en pijpleidingvervoer. Als de goederen vervoermiddelen zijn die zich zelf over de grens bewegen is de vervoerwijze gelijk aan het vervoermiddel.

Containervervoer (vrachttype)
Indeling in goederen die in containers worden vervoerd en goederen die niet in containers worden vervoerd.

Landengroep van lading of lossing
Bij inkomend transport is dit de landengroep waar de goederen voor het laatst zijn geladen gegeven, bij uitgaand transport de landengroep waar de goederen het eerst worden gelost.

Landengroep van herkomst of bestemming
Bij inkomend transport is dit de landengroep van herkomst, dat wil zeggen: waar de goederen zijn verzonden. Bij uitgaand transport is dit de landengroep van bestemming.

Landengroep
Indeling van alle landen van de wereld in 36 groepen, waarbij de grootste handelspartners van Nederland aparte groepen zijn en dichtbij elkaar gelegen landen zijn geclusterd. Verder is rekening gehouden met uniformiteit binnen een groep met betrekking tot het EU-lidmaatschap, de geografische ligging en de transportroutes naar Nederland.

Verklaring van symbolen:
niets (blanco) : het cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
. : het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim
* : voorlopige cijfers
** : nader voorlopige cijfers

De cijfers over waarde en gewicht zijn afgerond op duizenden. Hierdoor kan het voorkomen, dat de som van de detailgegevens afwijkt van het totaal. Verder kan het door afrondingen voorkomen dat de indicatie voor de jaar-op-jaargroei niet precies overeenkomt met de toename van jaar op jaar. Ten slotte is het mogelijk dat als gevolg van afrondingen het gepresenteerde aandeel van een deelstroom in de totaalstroom niet exact gelijk is aan het quotiënt van deelstroom en totaalstroom.


3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN

Relevante tabellen:
Internationale handel en doorvoer; vervoerwijze 2007-2017
Internationale handel en doorvoer; goederenhoofdstukken 2007-2017

Relevante artikelen:
- Goederenstromen uit VS verdubbeld sinds 2007.
- Internationale goederenstromen 2021.
- Vanuit Rusland en Oekraïne 84 miljoen ton aan goederen naar Nederland.
- De goederenstromen tussen Nederland en Rusland, respectievelijk Oekraïne.
- In 2020 sterkste daling goederenaanvoer sinds economische crisis 2009.
- Veel doorvoer van goederen, opbrengsten relatief laag.
- Aan- en afvoer goederen nagenoeg stabiel in 2019.
- Internationale goederenstromen in 2019.
- Internationale goederenstromen 2018.
- 60 procent van aangevoerde goederen verlaat Nederland weer.
- Aanvoer uit China 15 procent van totale aanvoerwaarde in 2018. 
- Internationale goederenstromen 2007-2017. 
- Meer dan 600 miljard kilo aan goederen aangevoerd.
- Een derde van de aangevoerde goederen wordt doorgevoerd. 
- Helft aangevoerde goederen verlaat Nederland weer. 
- Meer dan helft internationaal transport is doorvoer of wederuitvoer. 
- Een derde internationaal transport is doorvoer.

Meer informatie is te vinden op de themapagina Verkeer en vervoer. 
Meer informatie over de internationale handel is te vinden op de themapagina Internationale handel.



4. BRONNEN EN METHODEN

Methodebreuk 2021/2022. Door voortschrijdende inzichten zijn vanaf verslagjaar 2022 de handels- en quasi-doorvoerstromen herzien. De omvang van de breuk kon door een vergelijking van methoden voor 2021 worden geschat. Door de breuk is de totale invoer zo’n 5 miljard euro hoger en 11 miljard kilogram lager. De totale uitvoer is zo’n 1 miljard euro en 23 miljard kilogram lager. Daarnaast is een groter deel van de handelswaarde toegeschreven aan de quasi-doorvoer. Aan de inkomende kant is de quasi-doorvoer met 23 miljard euro en 19 miljard kilogram naar boven bijgesteld en aan de uitgaande kant met 32 miljard euro en 20 miljard kilogram. Door de herziening zijn de cijfers over 2022 niet precies vergelijkbaar met die over 2021. Meer informatie over de methodebreuk is te vinden in het overzicht Internationale Handel in Goederen in 2021,verschil in waarde in miljarden euro’s. 

Methodebreuk 2020/2021. Door het wegvallen van douanedata over de entrepotstromen van Nederland vanaf 2022 is de methode van afleiding van de statistiek gewijzigd. Om de trend over 2021-2022 zo goed mogelijk te kunnen beschrijven is de gewijzigde methode ook voor 2021 toegepast. Gevolg hiervan is dat de statistiek vanaf 2021 geen gegevens meer bevat over de entrepotopslag, de entrepotdoorvoer en de transportdoorvoer. De totale doorvoer wordt vanaf 2021 nog steeds geschat, evenals de quasi-doorvoer. Voorlopige schattingen van de entrepotdoorvoer en transportdoorvoer voor 2021 zijn opvraagbaar bij het CBS.

Methodebreuk 2014/2015. De invoer- en uitvoercijfers over 2015 zijn niet precies vergelijkbaar met de cijfers over 2014, omdat in 2015 een vereenvoudigde bedrijfsopgave en een nieuwe wederuitvoerdefinitie hun intrede doen en er tevens diverse kwaliteitsverbeteringen zijn doorgevoerd. De totale goederenuitvoer zou in 2014 bijna 10 miljard euro lager zijn geweest met methodebreuken. Bij de totale goedereninvoer gaat het om bijna 9 miljard euro minder. Meer informatie over deze trendbreuk en de gevolgen voor de cijfers is te vinden in Oorzaken methodebreuk internationale goederenhandel, 2014-2015.

Herziening handelsstromen vanaf 2015. Door voortschrijdende inzichten zijn vanaf statistiekjaar 2015 de handelsstromen herzien. Bovenop de methodebreuk 2014/2015 komt als gevolg hiervan de totale goederenuitvoer (niet-reëel) 8 miljard euro lager uit. Bij de totale goedereninvoer is dit 10 miljard euro minder. 

De breuk in de handelscijfers tussen 2014 en 2015 wordt grotendeels veroorzaakt door een verbetering van de afbakening tussen de wederuitvoer en de quasi-doorvoer. Hierdoor is een deel van de invoer naar de inkomende doorvoer overgegaan. Een deel van de uitvoer is verschoven naar de uitgaande doorvoer.

Methodebreuk 2012/2013. De invoer- en uitvoercijfers over 2013 zijn niet helemaal vergelijkbaar met de cijfers over 2012, omdat in de cijfers over 2013 een verbeterde schattingsmethode voor de 'bunkering van goederen' (de levering van brandstof voor de internationale scheepvaart en voor de internationale luchtvaart) zijn intrede doet. Door de methodebreuk komt de export in 2013 bijna 5 miljard euro hoger uit dan 2012.

Trendbreuk 2007/2008. De invoer- en uitvoercijfers over 2008 zijn op een iets andere wijze tot stand gekomen dan in voorgaande jaren. De oorzaken zijn het herzien van de afbakening tussen wederuitvoer en quasi-doorvoer, en het meetellen van enkele bedrijven die ten onrechte niet in de statistiek Internationale Handel zaten. De verwachting is dat dit geen gevolgen heeft gehad voor het totaalcijfer van de invoer. De uitvoer komt naar schatting in 2008 ongeveer 3 miljard euro, minder dan 1 procent van het totaal, lager uit dan wanneer deze wijzigingen niet waren doorgevoerd. Op detailniveau kunnen relatief grotere verschillen voorkomen. Meer informatie over deze trendbreuk en de gevolgen voor de internationale handelscijfers is te vinden in de onderzoeksbeschrijving Internationale goederenhandel, trendbreuk 2007-2008.

De cijfers uit deze tabel zijn gebaseerd op een integratie van de statistieken van internationale handel in goederen en de transportstatistieken voor zes vervoerwijzen. De integratie is uitgevoerd op het niveau van twintig, op de NST 2007 gebaseerde goederengroepen, zes vervoerwijzen, twee vrachttypen (wel of niet in container vervoerd) en 36 landengroepen. Op microniveau (handelstransacties) zijn de volumes van de handels-, quasi-doorvoer- en entrepotstromen vertaald naar brutogewichten en is de vervoerwijze van deze stromen gecontroleerd en gecorrigeerd. Om de vergelijkbaarheid met de handels-, quasi-doorvoer- en entrepotcijfers te waarborgen zijn de transportgewichten in niet-specifieke NST 2007 goederengroepen (vooral stukgoed) toegekend aan specifieke NST 2007 goederengroepen. Met waarde-gewichtratio’s per jaar, stroomrichting, goederengroep en vervoerwijze is de waarde van de getransporteerde goederen geschat. Na aggregatie is een Bayesiaans integratiemodel gebruikt om de consistentie van de gegevens over handel, doorvoer, entrepotverkeer en transport te verbeteren. Daardoor werd het mogelijk om waarde en brutogewicht van de goederenstromen per goederengroep, vervoerwijze, vrachttype (wel of niet in container vervoerd), landengroep van herkomst of bestemming en landengroep van lading of lossing te schatten.

Door een verschil in bronnen, afleidingsmethode en definities zijn de cijfers uit deze tabel slechts deels vergelijkbaar met de aan-, af- en doorvoercijfers voor 1983 tot en met 1996 elders op StatLine. Door de integratiemethode en definitieverschillen kunnen er verschillen ontstaan tussen de cijfers uit deze tabel en de cijfers uit de tabellen over internationale handel en transport. Deze verschillen zijn klein, vallen binnen de betrouwbaarheidsmarges of zijn te verklaren wegens verschillen in het gehanteerde concept en de gebruikte definities.

Het komt voor dat bepaalde internationale handels- en doorvoercijfers in het kader van geheimhouding niet zijn gepubliceerd. Dit is het geval wanneer deze een individueel karakter hebben en de bekendmaking ervan de belangen van een importeur of exporteur in ernstige mate kan schaden. Een passieve geheimhouding is hierbij van toepassing: belanghebbenden moeten zelf een aanvraag tot geheimhouding bij het CBS indienen.

Informatie over de methodiek is samengevat in de onderzoeksbeschrijving In, uit- en doorvoer; waarde en gewicht, goederen, vervoerwijze, landen, op de CBS-website.

Meer gedetailleerde informatie over de integratiemethode en de resultaten is te vinden in de volgende publicaties:
- Macro-integratie met ongelijkheidsrestricties (Engelstalig). 
- Internationalisation Monitor 2009 (hoofdstuk A3 en tabellen B3.6 -B3.8, Engelstalig).


5. MEER INFORMATIE 

Infoservice

Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 
Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld.